Η γλώσσα είναι εργαλείο ή όπλο; Προάγει τη συνεργασία και βοηθά στην εκδήλωση της αλληλεγγύης ή αντιμετωπίζει τις σχέσεις σαν πεδίο μάχης και τον «Αλλο» σαν εχθρό-αντίπαλο και έχει στόχο να τον ισοπεδώσει;
Ο χρόνος είναι γραμμικός, σύμφωνα με τον συμβατικό τρόπο που τον αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, με την αλληλουχία παρελθόν-παρόν-μέλλον, ή κυκλικός-καμπυλωτός και οι μνήμες μας από το παρελθόν δεν αποτελούν παρά αναμνήσεις ΑΠΟ και οράματα ΓΙΑ το μέλλον;
Τα δύο αυτά ερωτήματα αποτελούν τους κεντρικούς άξονες της πολυεπίπεδης ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Arrival» (Αφιξη), σε σκηνοθεσία του εξαιρετικού Ντενί Βιλνέβ, βασισμένη στο βιβλιαράκι του Τεντ Τσιανγκ «Η ιστορία της ζωής σου».
Δώδεκα διαστημόπλοια που οπτικά μοιάζουν με μονόλιθους -παρόμοιους με εκείνον στον πίνακα του Ρενέ Μαγκρίτ «Το κάστρο των Πυρηναίων»- φτάνουν στη Γη και μετεωρίζονται λίγα μέτρα πάνω από το έδαφος σε δώδεκα διαφορετικές τοποθεσίες του πλανήτη.
Η πρώτη επαφή με τους εξωγήινους ανατίθεται σε μια γλωσσολόγο, η οποία μέσα από μια επίπονη διαδικασία γρήγορης εκμάθησης της οπτικής γλώσσας των «Επτάποδων», επιχειρεί να τους θέσει το ερώτημα «Για ποιο λόγο ήρθατε στη Γη;».
Η επαφή αυτή γίνεται μέσα στο ένα διαστημόπλοιο (στην έρημο της Μοντάνα) στο οποίο η πρωταγωνίστρια Λουίζ Μπανκς και ο συνεργάτης της, φυσικός, Ιαν Ντόνελι, ανεβαίνουν σαν άλλος Μωυσής στο όρος για να λάβουν τα γραπτά μηνύματα πάνω σ’ ένα τεράστιο τζάμι που θυμίζει κινηματογραφική οθόνη.
Η αποκρυπτογράφηση της πρώτης συνομιλίας προκαλεί πανικό, αφού μία από τις λέξεις των εξωγήινων επαμφοτερίζει ανάμεσα στο «όπλο» και στο «εργαλείο» και διεγείρει τα αμυντικά-πολεμοχαρή ανακλαστικά ορισμένων χωρών που θέλουν να απαντήσουν με προληπτική βία.
Τι σώζει την κατάσταση; Η βούληση, η ευαισθησία, η πίστη και ο αντικομφορμισμός της Μπανκς, η οποία σταδιακά, με κάθε επαφή, αντιλαμβάνεται ότι το «δώρο» για το οποίο της μιλούν τα «Επτάποδα» είναι η συνεργασία και η αλληλεγγύη τόσο σε πλανητικό όσο και σε συμπαντικό επίπεδο.
Εκείνοι βοηθούν τους ανθρώπους να ξεπεράσουν την αντιπαλότητα, επειδή ξέρουν ήδη ότι σε 3.000 χρόνια οι ίδιοι θα χρειαστούν τη βοήθεια των γήινων.
Κλειδί για την κατανόηση της ταινίας αποτελούν οι αναμνήσεις της Μπανκς για την κόρη της Αννα (Hannah) -το όνομα της οποίας διαβάζεται παλίνδρομα (και από τις δύο πλευρές το ίδιο)- η οποία πέθανε από καρκίνο στην εφηβεία.
Η δομή της ιστορίας ακολουθεί τον ίδιο νόμο –παλινδρόμηση ή κυκλικός χρόνος. Ετσι το τέλος συναντά την αρχή: ο Ντόνελι είναι ο πατέρας της Αννας, ο οποίος είχε εγκαταλείψει τη γυναίκα του όταν εκείνη του αποκάλυψε ότι γνώριζε πως η κόρη τους θα νοσήσει και θα πεθάνει.
Η ιστορία αποτελεί και ένα σχόλιο για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τα πλάσματά της. Ο ζωομορφισμός των εξωγήινων παραπέμπει στην αλαζονεία των ανθρώπων να αναζητούν άλλες μορφές ζωής στο Σύμπαν, την ώρα που τις έχουν ακριβώς δίπλα τους και τις κακοποιούν.
Παράλληλα μας θυμίζει ότι ως άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι όχι μόνο «από το υλικό των ονείρων» (Σέξπιρ), αλλά και από αναμνήσεις οι οποίες συνθέτουν την αφήγηση της «Ιστορίας της δικής μας ζωής».
Πηγή: efsyn.gr
