Σάββατο 12 Αυγούστου 2017

Η κατεδάφιση του Λευκού Ελέφαντα

 

Υποσχέθηκαν ότι θα ήταν το μεγαλύτερο νοσοκομείο της Λατινικής Αμερικής, ένα πρότυπο κέντρο στη μάχη κατά της φυματίωσης. Αρχισε να χτίζεται το 1938. Αλλά πριν αποπερατωθεί, η εταιρεία που το ανέλαβε πτώχευσε.

Τριάντα οκτώ κυβερνήσεις πέρασαν έκτοτε από την εξουσία στην Αργεντινή, αλλά καμιά δεν είχε την πολιτική βούληση να ολοκληρώσει το έργο.
Ογδόντα χρόνια μετά θυμήθηκαν ότι είναι ακατάλληλο και πρέπει να κατεδαφιστεί, με τον κίνδυνο να ξαναβρεθούν στον δρόμο οι πιο φτωχοί των φτωχών που δεκαετίες τώρα βρήκαν εκεί ένα θλιβερό καταφύγιο.
Το δεκατετραώροφο εγκαταλειμμένο κτίριο με τα δύο υπόγεια και τους τεράστιους υπαίθριους χώρους έγινε μια αυτοσχέδια «κοινωνική» κατοικία για εκατοντάδες οικογένειες απόκληρων.
Πριν το κατοικήσουν οι άνθρωποι το είχαν καταλάβει οι αρουραίοι, τα λύματα διάβρωναν τα πατώματα και οι τοίχοι θύμιζαν κάθετες ζούγκλες από μούχλα και βρύα.
Ομως ένα κουφάρι ήταν μια ελπίδα στέγης για τους ανέργους αλλά και τους εργάτες των σιδηρόδρομων και των ψυκτικών βιομηχανιών της περιοχής που εγκαταστάθηκαν στο κτίριο και το ονόμασαν «Λευκό Ελέφαντα» ή «Νοσοκομειάκι».
Κρυμμένη Πόλη
Με τον καιρό, δίπλα στους τοίχους του στήθηκαν παράγκες από εκείνους που δεν άντεχαν να μένουν στο εσωτερικό του ετοιμόρροπου κτιρίου.
Ετσι γεννήθηκε η «Βίγια 15», μια από τις παραγκουπόλεις της μιζέριας στο Μπουένος Αϊρες.
Το 1978 ο οικισμός των 25.000 ψυχών μετονομάστηκε σε «Κρυμμένη Πόλη», όταν η χούντα του Βιντέλα ύψωσε ένα τείχος για να κρύψει τη θέα της ακραίας φτώχειας από τους φίλαθλους τουρίστες που πήγαν να απολαύσουν το Μουντιάλ του 1978.
Στον Λευκό Ελέφαντα εκατοντάδες οικογένειες φυτοζωούσαν μέχρι πρόσφατα μέσα στη λάσπη, τα σκουπίδια, τη δυσοσμία, την υγρασία, την απόλυτη ανέχεια, την εγκατάλειψη.
Το συγκρότημα των 60.000 τ.μ., που φτιάχτηκε με την υπόσχεση να γιατρέψει αρρώστους, κατέληξε να τους πολλαπλασιάσει, και η φυματίωση, που θα θεραπευόταν σε αυτό, θερίζει τους κατοίκους του λόγω της υγρασίας, της μούχλας και της κατανάλωσης πάστας κοκαΐνης, του ναρκωτικού των φτωχών.
Κανείς δεν αφηγήθηκε πιο ρεαλιστικά τη δραματική ζωή όσων επιβιώνουν στον Λευκό Ελέφαντα από τον Πάμπλο Τραπέρο στην ομώνυμη ταινία του, που γυρίστηκε στο εγκαταλειμμένο κτίριο και αφηγείται τις ιστορίες των εγκαταλειμμένων κατοίκων του.
Ενας επίκαιρος παραλληλισμός ανάμεσα στον κοινωνικό ιστό που έχει διαρραγεί και τη φθορά ενός τερατώδους -από κάθε άποψη- κτίσματος που σύντομα δεν θα υπάρχει πια.
Ο κυβερνήτης του Μπουένος Αϊρες ανήγγειλε ότι θα κατεδαφίσει το συγκρότημα για να φτιάξει τη νέα έδρα του υπουργείου Ανθρώπινης Ανάπτυξης και Στέγασης.
Τι ειρωνεία να μιλάς για ανθρώπινη ανάπτυξη σε ανθρώπους που έχουν αποκλειστεί από αυτήν και τώρα βρίσκονται μπροστά στην απειλή της έξωσης και του εκτοπισμού.
Κάποιοι δέχθηκαν μικρο-επιδοτήσεις και μερικοί συμφώνησαν να μετεγκατασταθούν σε άλλα οικόπεδα στην Κρυμμένη Πόλη (πολλά από αυτά άτυπες ιδιοκτησίες, έτσι που κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να γνωρίσουν ξανά την έξωση), όπου οι αρχές υποσχέθηκαν επίσης ως δέλεαρ ότι θα προχωρήσουν σε έργα πολεοδομικής αναβάθμισης.
«Δεν τους εμπιστεύομαι. Από τότε που γεννήθηκα λένε ότι θα κάνουν υποδομές στην Κρυμμένη Πόλη. Θα φτιάξουν τον Λευκό Ελέφαντα σε έδρα του υπουργείου και θα ξεχάσουν ξανά τη φτωχογειτονιά μας», έλεγε η 25χρονη Αναλία στην «Ελ Παΐς», εκφράζοντας τη δυσπιστία περίπου 50 οικογενειών που μένουν ακόμη στο κτίριο – στους τρεις «κατοικήσιμους» πρώτους ορόφους καθώς οι σκάλες των υπόλοιπων έχουν καταρρεύσει.
Με τη συνδρομή του Συνηγόρου του Πολίτη προσέφυγαν στη Δικαιοσύνηκατά της βεβιασμένης απόφασης των αρχών, όπως τη χαρακτηρίζουν, απαιτώντας να μη διωχθούν από το «σπίτι» τους αν δεν τους εγγυηθούν ένα νέο σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Κατάφεραν προσωρινά να αναβληθεί η κατεδάφιση που ήταν προγραμματισμένη να αρχίσει αύριο.
Οπως γράφει το κείμενο της δικαστικής απόφασης, «φοβούνται δικαίως πως χάνοντας τα υποτυπώδη σπίτια τους θα βρεθούν σε συνθήκες ακόμη χειρότερες από τις κάκιστες που ζουν σήμερα».
Χριστίνα Πάντζου-efsyn.gr