Η διαταραχὴ μεταξύ τοῦ ἑλλαδικοῦ καὶ τοῦ τουρκικοῦ κράτους δείχνει νὰ προσεγγίζει τὰ ὅριά της.
Βεβαίως, δὲν εἶναι εὔκολο νὰ προσδιορισθῆ ποιὸ θὰ εἶναι τὸ ἀποτέλεσμα τὸ ὁποῖο θὰ προκύψη, ὅταν ἐπελθη «ἡ ὥρα τῆς κρίσεως», δεδομένου ὅτι οἱ δυνάμεις οἱ ὁποῖες ἀντιπαρατίθενται δὲν βρίσκονται σὲ σταθερὴ σχέση μὲ τὰ συμβάντα, μολονότι διαφαίνεται ἡ προσπάθεια ἐπιδιώξεως σταθερότητας καὶ ἐλέγχου στὸ ἑκάστοτε μπλὸκ κυριαρχίας. Χαρακτηριστικό γεγονὸς αὐτῆς τῆς ἐπιδιώξεως εἶναι ἡ μὲ κάθε τρόπο ὑπονόμευσις οἱασδήποτε κινήσεως –ἀκόμη καὶ ἐὰν αὐτὴ δὲν ἀμφισβητῆ τὸ σύστημα– ἡ ὁποία διαταράσσει τοὺς ὑπάρχοντας συσχετισμοὺς.
Ἡ προσπάθεια διατηρήσεως τῶν συσχετισμῶν, στοὺς ὁποίους ἡ Γερμανία ἔχει τὴν πρωτοκαθεδρία, μπορεῖ νὰ γίνη κατανοητὴ μέσα ἀπὸ συγκεκριμένα γεγονότα τὰ ὁποῖα κάνουν «μπάμ».
Ἄς ἀναφερθοῦμε σὲ δύο τὰ ὁποῖα εἶναι εὐρέως γνωστά.
Τὸ ἕνα εἶναι ἡ λυσσώδης διαμάχη γιὰ τὸ BREXIT ὅπου ἐπιστρατεύθηκαν, ἀπὸ τὶς ευρώδουλες δυνάμεις, ὅλες οἱ διαθέσιμες ἐφεδρεῖες γιὰ νὰ ὑπονομευθῆ ἡ ἀπόφασις, κάτι τὸ ὁποῖο ἔφερε τὴν ουσιαστικὴ ἀποδιοργάνωσιν τοῦ κυβερνῶντος κόμματος. Ἀκολούθησε τὸ ἀποτέλεσμα τῶν προσφάτων ἐκλογῶν στὴν Μ. Βρετανία τὸ ὁποῖο μπορεῖ μὲν νὰ επικύρωσε τὴν ἀποχώρησι, διαταράσσοντας, μὲ ἕναν ὡρισμένο τρόπο, τοὺς συσχετισμούς, ἀλλὰ ἤδη εἶχε δοθῆ ἐπαρκὴς χρόνος γιὰ τὴν διαδικασία ἀποκαταστάσεως τῶν ἐκκρεμοτήτων οἱ ὁποῖες προκύπτουν. Πέραν αὐτῶν, τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι αὐτὴ ἡ ἔξοδος θὰ ἐπιφέρη κραδασμοὺς στὸν εὐρωπαϊκὸ σχηματισμὸ κυριαρχίας, ὄχι ὅμως τόσον ἰσχυροὺς, ὥστε νὰ κινδυνεύση ἄμεσα τὸ οἰκοδόμημα.
Ἄς ἔλθουμε, τώρα, στὸ συμβὰν μετὰ τὴν παραχώρησι τῶν δικαιωμάτων γεωτρήσεως στὴν ΑΟΖ τοῦ κυπριακοῦ κρατιδίου. Μέρος τῶν οἰκοπέδων παραχωρήθηκε στὴν ἰταλική ΕΝΙ καὶ τὴν γαλλικὴ TOTAL γιὰ γεωτρήσεις. Ἰδιαίτερα μετά τὴν ἀπομάκρυνσι τοῦ Σαλβίνι καὶ τὴν ἐπανεγκαθίδρυση τοῦ Κόντι, ἡ ἰταλικὴ ἑταιρεία ὑπάκουσε στὶς διαταγὲς τῶν κανονιοφόρων τοῦ τουρκικοῦ κράτους. Τελευταῖα –καὶ συγκεκριμένα μετὰ τὴν διάσκεψι τοῦ Βερολίνου γιὰ τὴν Λιβύη– ἀκούγεται, σύμφωνα μὲ δήλωσι τοῦ Ἐρντογὰν, ὅτι Ἰταλία καὶ Τουρκία πρόκειται νὰ πραγματοποιήσουν ἀπὸ κοινοῦ γεωτρήσεις στὴν Λιβύη. Ὁπότε, ὁ καθένας ἀντιλαμβάνεται τὴν πολυπλοκότητα τῶν εξουσιαστικῶν σχεδιασμῶν καὶ συνεργασιῶν, ἀνεξαρτήτως τοῦ ὅτι ὁ ἰσχυρισμὸς αὐτὸς διαψεύσθηκε ἀπὸ τὴν Ἰταλία.
Ἐὰν σὲ αὐτὰ προστεθῆ καὶ τὸ ὅτι οἱ παραπαίουσες καὶ συνεχῶς μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξὺ τῶν κρατῶν βρίσκονται σὲ συνάρτησι μὲ τὴν λυσσώδη προσπάθεια νὰ ελέγξουν τὶς ὑπὸ ἐκμετάλλευσιν πηγὲς ἐνεργείας (κοιτάσματα ἀερίου) καὶ νὰ ἀνακατανείμουν τὶς ὑπάρχουσες (π.χ. Λιβύη), τότε διαπιστώνεται ἡ ἀστάθεια πρωτοβουλιῶν, ὅπως αὐτὴ τοῦ Eastmed. Ἡ δὲ διαμάχη γιὰ τὸν ἔλεγχο τῶν ἐνεργειακὼν πηγῶν καὶ ἀγωγῶν, ὡς γνωστὸν, εἶναι αὐτὴ ἡ ὁποία διέλυσε τὸ Λιβυκὸ καὶ τὸ Συριακὸ κράτος καὶ ὲπέφερε τοὺς θανάτους ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνθρώπων, σὲ μία κατάστασι ἀνθρωποσφαγῶν ἀπίστευτης ἀγριότητας, ἐπὶ ὀκτὼ καὶ πλἐον ἔτη.
Τὰ ἀνωτέρω καὶ μία σειρὰ πολλῶν ἀκόμη καταστάσεων εἶναι ὁ «νέος κόσμος» τῆς κυριαρχίας ὁ ὁποῖος ἄρχισε νὰ ἀποκτᾶ «σάρκα καὶ ὀστὰ» περὶ τὰ τἐλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1980. Αὐτὴ ἡ διαδικασία συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ἀλλὰ δὲν σημαίνει ὅτι προέκυψε ἀπὸ τὸ πουθενὰ ἢ ὅτι εἶναι ἕνα ἀπρογραμμάτιστο γεγονὸς. Ἡ ἔναρξις τῆς κατ’ ουσίαν διαδικασίας ἑνοποιήσεως τῆς κυριαρχίας σηματοδοτήθηκε μὲ τὴν Συμφωνία τῆς Μάλτας, ἡ ὁποία ὑπογράφηκε ἀπὸ τὸν πατέρα Τζώρτζ Μποὺς καὶ τὸν Μιχαὴλ Γκορμπατσὼφ τὴν 3η Δεκεμβρίου 1989.
Κάτω, ὅμως, ἀπὸ κἀθε ἐπιφάνεια κρύβεται, συνήθως, τὸ καθ’ ἑαυτὸ περιεχόμενο. Ἀπερίφραστα καὶ οἱ δύο δήλωσαν ὅτι μὲ τὴν συμφωνία ἐγκαινιάζεται μία Νέα Παγκόσμια Τάξις Πραγμάτων. Αὐτῆς τῆς συμφωνίας (ἡ ὁποία ἀνέτρεπε τὴν ἀπονεκρωμένη συμφωνία τῆς Γιάλτας) προηγήθηκε ἡ πτῶσις τοῦ τείχους τοῦ Βερολίνου καὶ ἀκολούθησε ὁ Πρῶτος πόλεμος τοῦ Κόλπου, ὁ ὁποῖος ἀπετέλεσε καὶ τὴν πρώτη δοκιμασία τῆς χαραχθείσας γραμμῆς ἀπὸ τοὺς δύο ἐξουσιαστὲς.
Εἶναι προφανὲς ὅτι τὰ ἑκάστοτε βήματα τῶν κυρίαρχων δὲν γίνονται στὴν τύχη. Προετοιμάζονται δεκαετίες προηγουμένως καὶ στὰ δεδομένα περιλαμβάνονται ὅλες οἱ πιθανὲς καταστάσεις καὶ τὰ συμβάντα. Στὸ γενικὸ σχέδιο θὰ ἐνταχθοῦν ὑποχρεωτικὰ καὶ θὰ γίνουν οἱ ἀπαιτούμενες προσαρμογὲς, τόσο σὲ ὅσα σκοπίμως ἀναπτύχθηκαν ὅσο καὶ σὲ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα συνιστοῦν παρεκκλίσεις.
Σὲ αὐτὸ τὸ περιβάλλον τῶν συνεχῶν ἀλλαγῶν ἐντάσσονται καὶ τὰ ὅσα συμβαίνουν τὴν τελευταία δεκαετία, ἀφοῦ εἶναι δεδομένο ὅτι τὸ ἀρχικὸ σχέδιο ἔχει ὑποστεῖ ἀρκετὲς μεταβολὲς καὶ τὸ τοπίο τοῦ 1990 ἔχει μεταβληθεῖ σὲ τέτοιο βαθμὸ καὶ μὲ τέτοια πολυσυνθετότητα, ὥστε νὰ καθίσταται άδύνατη ἡ παρακολούθησις τῶν ἐναλλαγῶν καὶ τῶν συσχετισμῶν. Ὁ δρόμος, μέχρις ὅτου ὁλοκληρωθεῖ τὸ ὑπὸ δοκιμασία σχέδιο, προβλέπεται μακρύς, δύσκολος καὶ αἱματηρὸς ἐὰν ληφθῆ ὑπ’ ὅψιν ἡ συνεχὴς μεταβολὴ τῶν συμμαχιῶν οἱ ὁποῖες, μολονότι έμφανίζονται ὡς ἀνερμάτιστες, στὴν πραγματικότητα ὑπηρετοῦν τὴν ὁλοκλήρωσιν τοῦ σχεδίου τῆς ἑνοποιήσεως τῆς κυριαρχίας. Σὲ αὐτὴν τὴν διαδρομὴ οἱ σταθερὲς δυνάμεις τῆς κυριαρχίας ἀποφεύγουν νὰ ἔλθουν σὲ μεταξύ τους ἄμεση στρατιωτικὴ ἀντιπαράθεσι καὶ χρησιμοποιοῦν τὶς ἐλεγχόμενες ἀπό αὐτὲς ἔνοπλες δυνάμεις ἑνός κράτους ἤ ὁμάδες (ἡ Ρωσσία τὸν Συριακὸ στρατὸ ἢ τοὺς μισθοφόρους τῆς Βάγνερ, ἡ Αμερικὴ –μέχρι πρό τινος– τοὺς Κούρδους, ἡ Τουρκία τοὺς τζιχαντιστὲς τοῦ ISIS, κ.ο.κ.).
Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν διαδικασία, ἀνασχηματίσθηκαν ἐξουσίες, ἐξοντώθηκαν ἐξουσιαστὲς (Μιλόσεβιτς, Σαντάμ, κ.λπ.), διαλύθηκαν κρατικοὶ σχηματισμοὶ (Γιουγκοσλαβία) καὶ συγκροτήθηκαν συνασπισμοὶ καὶ συμμαχίες. Παρ’ ὅλα αὐτὰ, μέσα σὲ αυτό τὸ περιβάλλον, οἱ σταθεροποιημένες δυνάμεις ἐντός τῆς παγκόσμιας κυριαρχίας μεταβάλλουν συνεχῶς τοὺς ὅρους αὐτῶν τῶν σχέσεων. Κατ’ αυτὸν τὸν τρόπο, συμφωνίες οἱ ὁποῖες συνάπτονται τελοῦν, συνήθως, ὑπό τὴν προϋπόθεσιν τῆς μὴ ἐμφανίσεως νέων δεδομένων, τὰ ὁποῖα ἐνδέχεται νὰ προκύψουν μέσα ἀπὸ τὸν ἀσίγαστο ἀνταγωνισμό τῶν κυρίαρχων. Ἄλλες, πάλι τηροῦνται ἀπαρέγκλιτα, παρ’ ὅτι ἔχει παρέλθει ἀρκετὸς χρόνος ἀπὸ τὶς γενεσιουργοὺς αἰτίες.
Σὲ αὐτὸ τὸ πλέγμα, τὸ ζήτημα τῆς πρόσφατης διαταραχῆς στὶς σχέσεις τοῦ ἑλλαδικοῦ καὶ τοῦ τουρκικοῦ κράτους ἀφορᾶ ἀκριβῶς μὶα παρόμοια μακρόχρονη διαδικασία, ἡ ὁποία συνδέεται ἄμεσα μὲ τὸ «Κυπριακὸ», ἀλλὰ καὶ μὲ σχεδιασμοὺς, σὲ σχέσι μὲ αὐτὸ, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν πρὶν ἀπὸ τὴν κατ’ οὐσίαν ἔναρξιν τῆς διαδικασίας ἑνοποιήσεως τῆς κυριαρχίας (τὴν ὁποία, ἀρκετοὶ ἀφελῶς καὶ ἄλλοι σκοπίμως, ἀποκαλοῦν «κατάρρευσιν τῆς Σοβιετικῆς Ἑνώσεως») καὶ ἀναδιανομῆς μεταξὺ τῶν κυρίαρχων δυνάμεων, τῶν πόρων τοῦ πλανήτη.
Διὀτι, ὅσον καὶ ἐάν ξενίζη, τὰ ὅσα διαδραματίζονται στὸ Αἰγαῖο βρίσκονται σὲ ἄμεση συνάρτησι μὲ τὰ ὅσα συνέβησαν τὸν Ἰούλιο καὶ ἰδιαιτέρως τὸν Αὔγουστο τοῦ 1974 καὶ τῶν ὁποίων τὰ πραγματικὰ γεγονότα ἐξακολουθοῦν νὰ ἀποτελοῦν τὰ ἑπτασφράγιστα μυστικὰ τῆς ἐπικρατούσας μερίδας τῆς ἐν Ἑλλάδι Τάξεως (ὁ Φάκελλος τῆς Κύπρου σαπίζει σὲ μουχλιασμένα ὑπόγεια).
Καὶ εξηγούμαστε. Ἀπό τὰ τέλη τοῦ 1973 καὶ ἐντὸς τοῦ πρώτου ἑξαμήνου τοῦ 1974 πραγματοποιεῖται ἕνας σχεδιασμὸς μὲ δύο ὄψεις. Ἡ πρώτη ἀφορᾶ τὸ σκέλος τῆς ὁλοκληρώσεως τοῦ σχεδίου ἀνατροπῆς του Μακαρίου καὶ ἡ δεύτερη τὴν ἐν συνεχεία ἕνωσιν τῆς Κύπρου μὲ τὸ ἑλλαδικό κράτος, ἀλλὰ μὲ ἀπομάκρυνσιν ἀπὸ τὴν διαδικασία ἐντάξεως στὴν ΕΟΚ. Αὐτό τὸ σχέδιο, βεβαίως, ἐφαρμόσθηκε κάτω ἀπὸ τὶς ἑξῆς συνθῆκες:
α) Ἡ ἀνατροπὴ τοῦ Παπαδόπουλου ἀφ’ ἑνὸς ἄφηνε ἀνοικτὸ τὸ πεδίο γιὰ τὴν ἐφαρμογή του (ἄν ληφθῇ ὑπ’ ὅψιν ὅτι ὁ Παπαδόπουλος ἦταν ἀντίθετος σὲ αὐτό), ἀλλὰ ἀφ’ ἑτέρου αὐτὴ ἡ ἀνατροπὴ ἐξασθένησε τὸ καθεστὼς μὲ ἀποτέλεσμα οἱ ἀντίθετες ὡς πρὸς αὐτὸ δυνάμεις νὰ ἀναπτύξουν καὶ νὰ διευρύνουν τὴν ὑπονόμευσίν του, μὲ σκοπὸν τὴν ἐπάνοδό τους στὴν διαχείρισιν τῶν εξουσιαστικῶν ὑποθέσεων.
β) Εἶναι προφανὲς ὅτι σὲ αυτό τὸ χρονικὸ διάστημα ἐξυφάνθηκαν συνωμοσίες καὶ ἀνατράπηκαν οἱ συσχετισμοὶ στὸ ἐσωτερικὸ τῆς Τάξεως. Ὁ μέχρι τὰ μέσα Νοεμβρίου συνομιλῶν μὲ τὸ καθεστὼς τῆς 21ης Ἀπριλίου Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς, (ὁ ἀπαξιώνων τὸ πρὸ τῆς δικτατορίας πολιτικὸ σύστημα καὶ τοὺςπολιτικοὺς αὐτῆς τῆς περιόδου καὶ μετέπειτα ἐπωνομασθεὶς «Ἐθνάρχης»), προωθούμενος καὶ συνεπικουρούμενος ἀπὸ τὴν ἀμερικανικὴ, τὴν γαλλικὴ καὶ τὴν ἀγγλικὴ διπλωματία ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς, ἀντίπαλες πρὸς τὸ καθεστὼς, ἐγχώριες δυνάμεις τῆς Τάξεως οἱ ὁποῖες προωθοῦσαν τὴν παλινόρθωσίν τους καὶ ἡ πλειονότητα τῶν ὁποίων ἦταν –κατὰ τὸν Καραμανλῆ– ἀνάξιοι, «ἔδεσε τὸν γάϊδαρό του», ἀφοῦ στὸ σχέδιο ἀνατροπῆς τοῦ καθεστῶτος προσεταιρίσθηκαν καὶ οἱ ἐπικεφαλῆς στρατοῦ, ναυτικοῦ καὶ ἀεροπορίας.
γ) Βεβαίως, ἡ ἑπτάχρονη διαμάχη ἀνάμεσα στὶς ἀντιμαχόμενες ὁμάδες ἐντὸς τῆς Τάξεως εἶχε συγκεκριμένο περιεχόμενο γιὰ τὴν κάθε μία ἀπὸ αὐτὲς. Ἕνα πλέγμα αντιθέσεων χαρακτηρίζει αυτὴν τὴν περίοδο. Ἡ βασικὴ ἀντίθεσις ἀνάμεσα στὶς δύο βασικὲς ὁμάδεςς τῆς Τάξεως εἶχε σχέσιν μὲ τὴν διαμόρφωσιν ἑνὸς διαφορετικοῦ τρόπου διαχειρίσεως τῶν εξουσιαστικῶν ὑποθέσεων. Αὐτὸς περιελάμβανε τὴν διευθέτησιν τοῦ Κυπριακοῦ ζητήματος καὶ τὴν πορεία τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους σὲ σχέσι μὲ τὴν ΕΟΚ.
Ὁ διαφορετικὸς τρόπος διαχειρίσεως περιελάμβανε σαφέστατα τὴν ἀναδιάρθρωσι τῶν κανόνων λειτουργίας τοῦ πολιτεύματος, γεγονός τὸ ὁποῖο ἀπέκλειε τὴν συμμετοχὴ ἀρκετῶν ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς τοῦ παρελθόντος καὶ προφανῶς μαζὶ μὲ αὐτοὺς καὶ τὶς ὁμάδες συμφερόντων τὶς ὁποῖες αὐτὲς ἐκπροσωποῦσαν.
Ἡ κορυφαία ἀντίθεσις, ὅμως, ὅπως ἀποδείχθηκε, ὑπῆρχε μέσα στὴν ἴδια τὴν δικτατορία. Οἱ δύο διαφορετικὲς ὀπτικὲς Παπαδοπουλικῶν («ὁμαλοποίησις») καὶ Ἰωαννιδικῶν (διατήρησις καὶ σκλήρυνσις ἑνὸς δικτατορικοῦ συστήματος διακυβερνήσεως) τόσον ὡς πρὸς τὸ πολίτευμα ὅσον καὶ ὡς πρὸς τὴν διευθέτησιν τοῦ «Κυπριακοῦ», ἔφθασαν στὸ ἀπροχώρητο. Τὸ πραξικόπημα τῆς 25ης Νοεμβρίου ἦταν οὐσιαστικὰ ἕνα καίριο κτύπημα ἐναντίον τοῦ καθεστῶτος συνολικὰ, ἀφοῦ ἀνέκοπτε τὴν διαδικασία «ὁμαλοποιήσεως» καὶ παρέπεμπε στὸ ἀπώτατο μέλλον τὴν διαδικασία πλήρους ἐντάξεως τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους στὴν ΕΟΚ, δεδομένου ὅτι ἡ ὕπαρξις δημοκρατικῶν μορφῶν διακυβερνήσεως ἦταν ἀπαραίτητη προϋπόθεσις.
δ) Τὸ καθεστὼς Ἰωαννίδη μετὰ τὴν ἀνατροπὴ τοῦ Παπαδόπουλου, κυριολεκτικῶς ἀπογυμνωμένο, ὥδευε πρὸς τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ σχεδίου ἀνατροπῆς τοῦ, ὑπὸ τὸν Μακάριο, καθεστῶτος, τὸ ὁποῖο, ὅμως, ἦταν γνωστὸν τοῖς πᾶσι.
Ἡ ὁλοκλήρωσις τοῦ σχεδίου ἀνατροπῆς τοῦ Ἰωαννιδικοῦ καθεστῶτος προϋπέθετε τὴν καταβολὴ ἑνὸς ἀκριβοῦ τιμήματος: Τὴν παραχώρησιν ἀνταλλαγμάτων καὶ τὴν ἐγκατάλειψι στά χέρια τῶν δυνάμεων τοῦ τουρκικοῦ κράτους, ὅσων θὰ προέβαιναν στὴν άνατροπὴ τοῦ Μακαριακοῦ καθεστῶτος. Αὐτὴ ἦταν μία πολύ βολικὴ κατάστασις δεδομένου ὅτι ἡ ἀνατροπὴ τοῦ Ἰωαννίδη ἀπὸ ἕνα ἀκόμη ἀνοιχτὸ πραξικόπημα θὰ ἀποδείκνυε τὴν ὁμοιότητα τῶν μὲν καὶ τῶν δέ. Τὸ πραξικόπημα θὰ ἔπρεπε, λοιπὸν, νὰ γίνη ὑπὸ τὴν κάλυψιν τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ σχεδίου ἀνατροπῆς τοῦ Μακαρίου. Ὅπερ και ἐγένετο. Τὴν κρίσιμη στιγμὴ ἡ ἐθνοφρουρά ἐγκαταλείφθηκε, οἱ συνωμότες διέλυσαν τὶς ἰσχνές ἀντιστάσεις τῶν Ἰωαννιδικῶν καὶ ἐν συνεχεία ἐπέβαλαν τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ Καραμανλῆ καὶ τοῦ προηγούμενου πολιτικοῦ κατεστημένου.
Εἶναι προφανὲς ὅτι καὶ τὸ τουρκικὸ κράτος ἐγνώριζε τοὺς σχεδιασμοὺς αὐτοὺς καὶ ἀνέμενε τὸ κατάλληλο σῆμα γιὰ νὰ ἐπέμβη. Κατὰ «παράδοξο» τρόπο μετὰ τὸν βομβαρδισμὸ τοῦ προεδρικοῦ μεγάρου, στίς 15 Ἰουλίου, ὁ Μακάριος διαφεύγει σῶος καὶ «ἀβλαβὴς» γιὰ νὰ ζητήση μέσω τοῦ ΟΗΕ (μὲ τὸν λόγο τὸν ὁποῖο ἐκφώνησε) –καὶ σὲ συνεννόησι μὲ τὸν Καραμανλῆ– τὴν ἐπέμβασι τοῦ Τουρκικοῦ κράτους. Αὐτὸ ἦταν καὶ τὸ ἀναμενόμενο σῆμα.
Ἔτσι, στὶς 20 Ἰουλίου 1974, ἡ Τουρκία εἰσέβαλε στὴ νῆσο («Αττίλας 1»), μὲ πρόφασι τὸ ἄρθρο 4 τῆς Συνθήκης Ἐγγυήσεων. Παρὰ τὶς ἐπιτυχίες τῆς ἐθνοφρουρᾶς, ἡ ἐγκατάλειψίς της ἀπὸ τοὺς ἀρχηγοὺς τοῦ στρατοῦ, τοῦ ναυτικοῦ καὶ τῆς ἀεροπορίας τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους ἐβοήθησε τὸν τουρκικό στρατὸ νὰ καταλάβη τὴν Κερύνεια. Στὶς 23 Ἰουλίου κηρύχθηκε ἐκεχειρία ἡ ὁποία ἄφησε στὴν κατοχὴ τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τὸ 8% τοῦ κυπριακοῦ ἐδάφους. Ἄς σημειωθῆ ὅτι οἱ ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατεύματος οἱ ὁποῖοι τήρησαν αυτὴν τὴν στάσι ἐτιμήθηκαν ἀπὸ τὸ, ὑπὸ τὸν Καραμανλῆ, μεταπολιτευτικὸ καθεστώς.
Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν διαβουλεύσεων, οἱ ὁποῖες διεξήγοντο στὴν Γενεύη, ἡ Τουρκία συγκέντρωσε στὸ νησί 40.000 στρατιῶτες, 300 ἄρματα μάχης καὶ 1.000 ὀχήματα μεταφορᾶς προσωπικοῦ, προετοιμάζοντας τὸν «Αττίλα 2». Ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους δὲν ὑπῆρξε οὔτε στοιχειώδης, ἀντίδρασις παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ καθεστὼς τῆς 21ης Ἀπριλίου εἶχε ἐξοπλίσει τὸν στρατὸ καὶ τὸν εἶχε καταστήσει ἱκανὸ νὰ ἀντιμετωπίση τέτοιου εἴδους καταστάσεις.
Αὐτὰ τὰ ὁποῖα δὲν δόθηκαν στὸ τουρκικὸ κράτος κατὰ τὴν διάρκεια τῶν διαβουλεύσεων στὴν Γενεύη, παραχωρήθηκαν μὲ τὴν στάσι τῆς πλήρους ἀδράνειας κατὰ τὴν εἰσβολὴ τῆς 14ης Αυγούστου 1974. Ἀκολούθησε μία ἀποχώρησις ἀπὸ τὸ στρατιωτικὸ σκέλος τοῦ ΝΑΤΟ (γιὰ τὰ μάτια τοῦ κόσμου). Το τουρκικό κράτος ζητοῦσε ὁμοσπονδιακὴ λύσι (κάτι τό ὁποῖο ἐπίκειται), τό 34% τῶν έδαφῶν τῆς Κύπρου νὰ ἐλέγχεται ἀπὸ τοὺς τουρκοκυπρίους (μέ τὸν «Ἀττίλα 2» κατέλαβε περισσότερο ἀπὸ τὸ 36%), ἀνταλλαγὴ πληθυσμοῦ. (Αὐτὴ ἔγινε τὸν ἑπόμενο χρόνο μὲ τὴν μετακίνησι 60.000 τουρκοκυπρίων ἀπὸ τὸ νότιο τμῆμα τῆς νήσου στὸ κατεχόμενο βόρειο. Στὰ ἀχνάρια τῶν Βενιζέλου-Κεμάλ!). Ἤδη μὲ τὸν «Ἀττίλα 2» ἐκτοπίσθηκαν ἀπό τό βόρειο τμῆμα 120.000 κύπριοι.
Συνολικὰ 150.000 ἄνθρωποι ἔγιναν πρόσφυγες, ἐνῶ οἱ νεκροὶ ἑλληνοκύπριοι φθάνουν τις 3.000. Αὐτὸ ἦταν τὸ ἀντίτιμο τὸ ὁποῖο κατέβαλαν οἱ έξουσιαστές τῆς μιὰς πλευρᾶς γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ ἐκτοπίσουν ἀπὸ τὴν πρωτοκαθεδρία αὐτοὺς τῆς ἄλλης καὶ νὰ ἐγκαθιδρύσουν τὴν γνωστὴ ὡς μεταπολιτευτικὴ περίοδο.
Τὸ ἑλλαδικὸ κράτος θὰ εἶχε, πλέον, τὸ ἐλεύθερο νὰ άναπτύξη τὶς διαδικασίες ἐνσωματώσεώς του στὴν «εὐρωπαϊκὴ οἰκογένεια» μὲ τὸν πλέον ἀνέξοδο και ἐπωφελῆ, γι’ αὐτὴν, τρόπο. Ὁ Καραμανλῆς, ὁ ὁποῖος «στέγνωσε τὴν ψυχὴ του γιὰ νὰ κυβερνήση» ἀναδείχθηκε ἀπὸ τοὺς ἱπποκόμους τῶν ἀξιωματούχων τῆς κυριαρχίας σὲ πρόεδρο τῆς δημοκρατίας (τὸ προ-μεταπολιτευτικό του ὄνειρο) καὶ «ἐθνάρχη». Τὰ ὄνειρα κάθε ἐξουσιαστὴ ἐκπληρώνονται, ἀρκεῖ νὰ συντάσσεται μὲ τὶς ἐπικρατοῦσες τάσεις καὶ δυνάμεις τῆς κυριαρχίας καὶ νὰ ἀπεμπολῆ τὰ πάντα γιὰ νὰ τὶς ὑπηρετήση. Ὅπως πολὺ σωστὰ τὸ διατύπωσε ὁ Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ, «ἡ ἐξουσία δίνεται μόνο σὲ αὐτούς οἱ ὁποῖοι τολμοῦν καὶ σκύβουν γιὰ νὰ τὴν πάρουν». Στὸ ἄλλο σκύβαλο τῆς περιόδου αὐτῆς, τὸν Μακάριο, δόθηκε, ἐπίσης, ὁ τίτλος τοῦ «Ἐθνάρχη». Στὸ κάτω-κάτω τῆς γραφῆς οἱ τίτλοι δὲν κοστίζουν καὶ πολὺ σὲ αύτοὺς οἱ ὁποῖοι τοὺς ἀπονέμουν.
Πάντως, οἱ ἰθύνοντες τοῦ τουρκικοὺ κράτους δὲν χάνουν κάθε εὐκαιρία γιὰ νὰ ὑπενθυμίσουν τὴν ποταπότητα τῶν ἐγχώριων ἐξουσιαστῶν, τονίζοντας ὅτι μὲ τὴν ἐπέμβασί τους στὴν Κύπρο ἐπανέφεραν τὴν δημοκρατία στὴν Ἑλλάδα.
Αὐτὸς, λοιπόν, ὁ πρὸ 45 ἐτῶν χαμὸς ἁπλώνεται στὶς μέρες μας. Επειδή, τὰ ὅσα ἔγιναν ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἔχουν τὴν συνέχειά τους στὶς ἡμέρες μας. Κανεὶς δὲν δύναται νὰ ἱσχυρισθῆ ὅτι τὰ ὅσα συνέβησαν τὸ 1974 δὲν εἶχαν προμελετηθῆ, κυρίως ὡς πρὸς τὸ ζήτημα τῆς ὁμοσπονδοποιήσεως τῆς νήσου. Αὐτὴν τὴν προμελέτη εἶναι προφανὲς ὅτι ἐπιχείρησε να διαχειρισθῆ τὸ καθεστὼς τῆς 21ης Ἀπριλίου καὶ πάνω σὲ αὐτὴν τὴν προσπάθεια συγκρούσθηκαν τὰ συμφέροντα ἀντιτιθέμενων ὁμάδων τῆς ἑλλαδικῆς Τάξεως. Ἐπί ἀναλόγων ἀντιτιθεμένων συμφερόντων μπόρεσε νὰ ἑδραιωθῆ τὸ Κεμαλικὸ κράτος ἐπάνω στὰ κορμιὰ καὶ τὸ αἷμα ἑπτακοσίων καὶ πλέον χιλιάδων σφαγιασθέντων.
Ὅπως τὸ 1922 καὶ τὸ 1974, ἔτσι καὶ σήμερα τὸ τουρκικὸ κράτος στηρίζεται ἀπὸ τοὺς ἱστορικούς του συμμάχους, τὴν Γερμανία, τὴν Μ. Βρετανία καὶ τὴν Ρωσσία (μετά ἀπὸ τὴν κατάληψιν τῆς ἐξουσίας ἀπὸ τοὺς μπολσεβίκους κομμουνιστὲς), ἀλλὰ καὶ τὶς ΗΠΑ. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ προσχεδιασμένη προσφυγὴ στὸ δικαστήριο τῆς Χάγης εἶναι μονόδρομος, εἴτε μετὰ ἀπὸ μία ἔνοπλη ἀντιπαράθεσι εἴτε χωρίς αὐτὴν, ἐπειδή αὐτὴ εἶναι ἡ ἐπικρατοῦσα θέσις τῆς εὐρωπαϊκῆς καὶ ὑπερατλαντικῆς κυριαρχίας. Διότι, ἀνεξαρτήτως τῆς μὴ άναγνωρίσεως τοῦ τουρκοκυπριακοῦ ἀπὸ ἄλλα κράτη πλὴν τῆς τουρκίας, αὐτὸ ὑφίσταται στηριζόμενο ἀπὸ τὶς κανονιοφόρους. Ἄς χαρακτηρίζονται παράνομες οἱ ένέργειες στὴν Μεσόγειο, τὸ τουρκοκυπριακὸ κράτος ἔχει υφαλοκρηπίδα καὶ ΑΟΖ, σύμφωνα μὲ τοὺς ἰσχυρισμοὺς τοῦ Ἐρντογὰν.
Ποιοί, ὅμως, ἔδωσαν τὸ 36% τοῦ κυπριακοῦ έδάφους στὸ τουρκικό κράτος; Ἡ ἐπικρατοῦσα ἄποψις ἐπιρρίπτει ὅλες τὶς εὐθῦνες στὴν δικτατορία. Ἡ πραγματικότητα, βεβαίως, εἶναι ἄλλη. Οὔτε γιὰ τὸ 8% τοῦ «Ἀττίλα 1» εὐθύνεται ἀποκλειστικὰ τὸ καθεστὼς τοῦ Ἰωαννίδη καὶ προφανῶς δὲν κατεῖχε τὴν ἐξουσία κάποιος δικτάτωρ στὶς 14 Αὐγούστου τοῦ 1974, ὅταν κατελήφθη το ὑπόλοιπο 28% τῆς νήσου. Ἁπλὰ ὅταν τὰ στρατεύματα τοῦ «Ἀττίλα 2» αἱματοκυλοῦσαν τὸ βόρειο τμῆμα τῆς νήσου, ὁ «ἐθνάρχης» διαπίστωνε ὅτι «ἡ Κύπρος κεῖται μακράν»!
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, οἱ διατυπώσεις τοῦ εἴδους «τὸ Κυπριακὸ εἶναι φλέγον ζήτημα κι’ ἄσ’ το νὰ καίγεται», ἀγνοοῦν τὴν σκληρὴ πραγματικότητα, ὅτι δηλαδὴ οἱ φλόγες καταστρέφουν ὅσους ὑπόκεινται στὴν ἐξουσία.
Ὑπάρχει, ὅμως, καὶ σπουδαιότερος λόγος ἀναφορᾶς στὰ πεπραγμένα τῶν εξουσιαστῶν. Εἶναι, ἐπειδὴ εἴμαστε ἐνάντια σὲ κάθε εἰδους σκλαβιὰ, εἴτε αὐτὴ πραγματοποιεῖται μὲ τὸν παραδοσιακὸ τρόπο εἴτε μὲ τὴν μεταβίβασι τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸ ἔνα καθεστὼς δουλείας σὲ κάποιο ἄλλο. Ἡ ἀδράνεια ἀπέναντι σὲ τέτοιες καταστάσεις εἶναι ἡ ἀναγνώρισις τοῦ δικαιώματος τῶν έξουσιαστῶν νὰ συναλλάσονται καὶ νὰ ἐμπορεύονται, μὲ συμφωνίες, άνθρώπινες ὑπάρξεις καὶ ἐδαφικὲς ἐκτάσεις γιὰ νὰ καταλάβουν, νὰ ἐνισχύσουν ἢ νὰ διατηρήσουν τὴν θέσι τους στοὺς θεσμοὺς καὶ μηχανισμοὺς τῆς κυριαρχίας.
Συσπείρωση Αναρχικών
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 201, Φεβρουάριος 2020
