Από τον Διονύση Παπαδόπουλο
Μιά πυρκαγιά εντελώς εκτός ελέγχου απειλεί ένα από τα μεγαλύτερα οικοσυστήματα υγροτόπων της Νότιας Αμερικής.
Η φωτιά καίγεται εδώ και μήνες και είναι ορατή από τα μπαλκόνια των πολυτελών διαμερισμάτων κατά μήκος της ακτής του ποταμού Paraná στην κεντρική πόλη Rosario της ΑργεντινήςΜιά πυρκαγιά εντελώς εκτός ελέγχου απειλεί ένα από τα μεγαλύτερα οικοσυστήματα υγροτόπων της Νότιας Αμερικής.
Οι ντόπιοι μοιράζονται φωτογραφίες και βίντεο από τις πυρκαγιές στα κοινωνικά μέσα στό τουίτερ #bastadehumo.
Σε κανονικές συνθήκες,τα παραθαλάσσια σπίτια του Ροσάριο απολαμβάνουν μια καταπληκτική θέα στα ατελείωτα καταπράσινα λιβάδια στην απέναντι όχθη του Paraná,μια υδάτινη οδό που εκτείνεται πάνω από ένα μίλι απέναντι από την πόλη.
Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στα μπαλκόνια τους καθώς ο τοίχος των κόκκινων φλογών από χιλιάδες πυρκαγιές που εξαπλώνονται μέσα από τα λιβάδια του δέλτα Paraná ανεβαίνει ψηλά στον ουρανό.
“Όλα καίγονται, είναι εντελώς εκτός ελέγχου”, δήλωσε ο Leonel Mingo, εκπρόσωπος της Greenpeace Argentina ,στο Guardian. “Μόλις μια φωτιά φτάσει σε αυτήν την κλίμακα, καθίσταται σχεδόν αδύνατο να σταματήσει.”
Τα δραματικά πλάνα τροφοδοτούν τον φόβο ότι οι πυρκαγιές του Αμαζονίου θα μπορούσαν να είναι χειρότερες από πέρυσι μετά τίς τελευταίες δραματικές στιγμές πού βιώνει τό Παντανάλ τού Βραζιλιάνικου Αμαζονιου.
Χιλιάδες πυρκαγιές εξαπλώνονται εκεί.
Το Paraná είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός της Νότιας Αμερικής μετά τον Αμαζόνιο και ο όγδοος μεγαλύτερος ποταμός στον κόσμο. Η εκτασή του,γνωστή ως «la isla», δεν είναι στην πραγματικότητα ένα νησί, αλλά ένα τεράστιο δέλτα που καλύπτει περίπου 15.000km2, μέσω του οποίου ο Παράνα αποστραγγίζεται προς τον Ατλαντικό Ωκεανό 300 χιλιόμετρα μακριά.
Οι γιγαντιαίοι καπνοί από τις πυρκαγιές που μαίνονται από τον Φεβρουάριο κάλυψαν κατά καιρούς τους δρόμους του Ροσάριο και άλλα μέρη κατά μήκος της Παρανά με ένα στρώμα τέφρας από καμένα φυτά και ζώα.
Ο αέρας στο Ροσάριο ήταν μή αναπνεύσιμος για εβδομάδες κάθε φορά πού ό άνεμος άλλαζε κατεύθυνση
Ο Jorge Liotta, ένας βιολόγος που ειδικεύεται στην άφθονη άγρια ζωή του δέλτα ζει με τη σύζυγό του και δύο μικρά παιδιά στην κοντινή πόλη του ποταμού San Nicolás de los Arroyos.Το σπίτι τους απέχει μόλις ένα τετράγωνο από την ακτή του Paraná.
«Την περασμένη νύχτα περπάτησα στο ποτάμι και μπορούσα να δω επτά πυρκαγιές στο βάθος», είπε η Λιώτα στον Guardian. «Εξαρτάται από τον άνεμο αν ο καπνός σε χτυπήσει,αλλά όταν συμβαίνει, ο καπνός είναι τόσο παχύς που ο ήλιος γίνεται κόκκινος και μόλις πού βλέπεις το σπίτι.
Το χειρότερο, μπαίνει μέσα στά σπίτια.Τα άτομα με άσθμα και άλλες δυσκολίες στην αναπνοή υποφέρουν πραγματικά. ”
Αντί να μειωθεί, ο αριθμός των πυρκαγιών αυξάνεται. Ο Liotta εργάζεται στο Μουσείο Φυσικών Επιστημών Scasso στο San Nicolás,όπου παρακολουθεί τις πυρκαγιές του δέλτα μέσω δορυφόρων τής Nasa.
«Έχουμε εντοπίσει 8.024 πιθανές πυρκαγιές μέχρι στιγμής φέτος,σχεδόν οι μισές από αυτές τον μήνα Ιούλιο».
«Ο μέσος αριθμός ετήσιων σημείων πυρκαγιών που ανιχνεύονται μέσω δορυφόρου ήταν μόνο 1.800 από το 2012-2019. Είμαστε ήδη πάνω από 8.000 και μόλις στα μισά του χρόνου. ”
Αν και οι κτηνοτρόφοι βοοειδών,οι παράνομοι κυνηγοί και οι υπεύθυνοι για την αστική ανάπτυξη ακινήτων έχουν εισβάλει στον πλούσιο βιότοπό του, το δέλτα του Paraná εξακολουθεί να γεμίζει με ποικίλα άγρια ζώα,αλλά όλα αντιμετωπίζουν τώρα μια τρομερή πρόκληση για την επιβίωσή τους.
Ο Λιώτα λέει ότι ραγίζει η καρδιά του όταν φανταζεται την κλίμακα της καταστροφής.«Δεν μπορώ να σκεφτώ τα ζώα όταν βλέπω τις φωτιές.Αν εμείς οι άνθρωποι υποφέρουμε τόσο πολύ, μπορείτε να φανταστείτε πώς πρέπει να είναι εκεί γιά τα πλάσματα που καίγονται ζωντανά; »
«Υπάρχει τό carpincho [ή capybara], το μεγαλύτερο τρωκτικό στον κόσμο,που ζυγίζει πάνω από 60 κιλά, υδρόβιο και εξαιρετικά ασταθές.Στη συνέχεια,το gato montés [αγριόγατα], ένας μοναχικός κυνηγός στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας του δέλτα παρά το ότι είναι μόνο στο μέγεθος μιας κατοικίας γάτας,μοιάζει σαν λεοπάρδαλη είτε σάν μαύρος πάνθηρας.Εκεί υπάρχει μια ατελείωτη ποικιλία πουλιών, ασπόνδυλων, μαλακίων, σπάνιων εντόμων, αμφιβίων, ερπετών… που πρέπει να υποφέρουν απίστευτα ποσοστά θνησιμότητας. ”
Η πανδημία του κορονοϊού έχει προστεθεί στα προβλήματα, καθιστώντας αδύνατο για τους ειδικούς να ταξιδέψουν στις πληγείσες περιοχές τό ίδιο καί επιγειες πυροσβεστικές δυνάμεις.
Αλλά όμως δεν έχει αποτρέψει τους κτηνοτρόφους βοοειδών,που ελκύονται από πιο παραγωγικές εκτάσεις γιά την ανάπτυξη των φυτειών σόγιας, γιά τά βοοειδή τους πού βόσκουν στα συνεχώς μεταβαλλόμενα νησιά του δέλτα.
Αλλά όμως δεν έχει αποτρέψει τους κτηνοτρόφους βοοειδών,που ελκύονται από πιο παραγωγικές εκτάσεις γιά την ανάπτυξη των φυτειών σόγιας, γιά τά βοοειδή τους πού βόσκουν στα συνεχώς μεταβαλλόμενα νησιά του δέλτα.
Με σχεδόν καθόλου δρόμους ή υποδομές, το δέλτα παραμένει μια τρομακτική πρόκληση για όσους δεν έχουν ειδικές γνώσεις για την περιοχή. «Πρέπει να τό γυρίσεις με άλογο ή με βάρκα», λέει ό Λιώτα. «Οι κτηνοτρόφοι βοοειδών στέλνουν τα ζώα τους στα νησιά με barcos jaula [κλουβιά], μερικές φορές σέ δύο ορόφους, μεταφέροντας περίπου 60 κεφάλια βοοειδών το καθένα.”
Η ανεξέλεγκτη επέκταση της εκτροφής βοοειδών είναι ο κύριος ένοχος για τις επεκτεινόμενες πυρκαγιές, λέει η Laura Prol, οικολόγος από την περιβαλλοντική ΜΚΟ Taller Ecologista με έδρα το Ροζάριο.
«Το δέλτα χρησιμοποιείται πάντα από τους κτηνοτρόφους για να βόσκουν τα βοοειδή τους, αλλά ο αριθμός των βοοειδών αυξήθηκε κατά 500% μεταξύ 2000 και 2010», δήλωσε ο Prol στο Guardian. «Αν και ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί κατά την τελευταία δεκαετία,οι κτηνοτρόφοι συνεχίζουν να καίνε το νεκρό χειμερινό γρασίδι σαν να ήταν ακόμα τον 19ο αιώνα, με την ιδέα ότι το νέο χόρτο θα βγει ισχυρότερο».
Η Prol καταγγέλει καί τους παράνομους κυνηγούς τών καπιμπάρα που ανάβουν φωτιά για να παγιδεύσουν το θήραμά τους και τούς πλούσιους τουρίστες από το Rosario που διασχίζουν το ποτάμι για να κάνουν μπάρμπεκιου και καγιάκ στο δέλτα, όπως και άλλοι πιθανοί ένοχοι.
«Αλλά το κύριο πρόβλημα είναι ότι το 2020 ήταν ένα από τα πιο ξηρά τα τελευταία χρόνια, το οποίο προκαλεί δύο προβλήματα.Πρώτον, χωρίς σωστή υγρασία, το νεκρό γρασίδι γίνεται πολύ εύφλεκτο, και δεύτερον, το χαμηλό επίπεδο του ποταμού στεγνώνει τα κανάλια που συνήθως λειτουργούν ως προστατευτικά που εμποδίζουν την επέκταση της φωτιάς μακριά από τίς νησίδες ».
Ο περιβαλλοντολόγος είναι επίσης απογοητευμένος από την πανδημία του κορανοϊού, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο να δει το έδαφος από πρώτο χέρι. «Δεν μπορούμε να πάμε, αλλά οι κτηνοτρόφοι, οι τουρίστες και οι παράνομοι κυνηγοί φτάνουν εκεί μέ τά ιδιωτικά σκάφη τους χωρίς κανείς νά τούς εμποδίζει».
Οι συγκλονιστικές φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η τεράστια έκταση και διάρκεια των πυρκαγιών,ώθησαν τις αρχές σε δράση.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Juan Cabandié κίνησε νομική αγωγή εναντίον τών ενόχων,και απαιτώντας τοπικούς δικαστές να εντοπίσουν και να συλλάβουν τους γαιοκτήμονες δηλώνοντας ότι «Πρέπει να μας πουν ποιος κατέχει αυτά τα εδάφη, νά συλληφθούν και νά δικασθούν οί υπεύθυνοι».
Η πόλη του Ροζάριο ζήτησε επίσης νομική δράση και έστειλε ελικόπτερα πυρόσβεσης στην περιοχή.
Η πόλη του Ροζάριο ζήτησε επίσης νομική δράση και έστειλε ελικόπτερα πυρόσβεσης στην περιοχή.
Αλλά οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι χρειάζονται πολύ περισσότερα.
«Η κατασταλτική δράση δεν θα σταματήσει τις πυρκαγιές.Αυτό που χρειάζεται είναι μια μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική πολιτική για την αντιμετώπιση της πτώσης της στάθμης του ποταμού που προκαλείται από το μεταβαλλόμενο κλίμα και από το φαινόμενο του καιρού El Niño », λέει ο Prol. «Η ξηρή περίοδος του τρέχοντος έτους θα μπορούσε επίσης να είναι αποτέλεσμα των πυρκαγιών όπως στον Αμαζόνιο πέρυσι, όπου μια μεγάλη ποσότητα βλάστησης που παράγει ατμούς που στη συνέχεια μετατράπηκε σε βροχή χάθηκε. Η εύρεση των ενόχων για τις φετινές πυρκαγιές είναι φυσικά σημαντική, αλλά χρειαζόμαστε πραγματική προστασία του περιβάλλοντος. ”
Ο Mingo της Greenpeace συμφωνεί. “Εδώ και χρόνια πιέζουμε για έναν ολοκληρωμένο νόμο για τους υγροτόπους.
Ο λόγος που αυτές οι πυρκαγιές μαίνονται είναι επειδή δεν υπάρχει νομοθεσία. Πρέπει να απαγορεύσουμε την κτηνοτροφία στο δέλτα. Επειδή τώρα, με αυτόν τον ξηρό καιρό, με την ξήρανση του ποταμού Paraná και χωρίς μια εκστρατεία για την αλλαγή της παραδοσιακής χρήσης της φωτιάς από τους κτηνοτρόφους για να καθαρίσουν τη γη για βοσκότοπους, θά έχουμε πάντα την τέλεια πύρινη καταιγίδα.”
Πηγή Τhe Guardian
Σημείωση: Οσο ακόμα δέν παίρνουμε στά σοβαρά τήν ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή τόσο και αυτή θά κάνει πλάκα μαζί μας.Συνέχεια θά μας στέλνει ιούς καί κορωναιούς,συνεχώς θά πλημμυρίζει μέ τυφώνες καί θά καίει μέ πυρετό καί καύσωνες τίς πόλεις μας.
Ο Αμαζόνιος ή Κίνα ή Αφρική κι όλη ή Ασία μαστίζονται από τεράστια εγκληματικά δίκτυα εμπορίας αγρίων ζώων πού διακινούνται λές καί είναι πασατέμπος.
Σύμφωνα μάλιστα μέ μιά νέα έκθεση https://www.traffic.org/publications/reports/brazils-widespread-wildlife-trafficking/ ό Βραζιλιάνικος Αμαζόνιος αποστραγγίζεται από εκατομμύρια άγρια ζώα κάθε χρόνο σύμφωνα μέ τό δημοσίευμα στή Μongabay https://news.mongabay.com/2020/07/brazilian-amazon-drained-of-millions-of-wild-animals-by-criminal-networks-report/ αδειάζοντας τά οικοσυστήματα από τούς κατοίκους τους κάνοντας άμεσα εφικτή μιά νέα πανδημία.
Αν όπως πιστεύουν σωστά μιά νέα γενιά επιστημονων ανθρωπολόγων καί οί βιολόγων δέν εφευρεθεί ένα νέο νομικό δίκαιο γιά τά δικαιώματα τής φύσης καί τού πλανήτη σάν ένας ξεχωριστός αυτόνομος ζωντανός οργανισμός πού πρέπει νά προστατευθεί πάση θυσία τίποτα δέν πρόκειται νά αλλάξει.
Αν σ ένα ποτάμι ένα βουνό ένα δάσος μιά λίμνη μιά θάλασσα δέν αναγνωριστούν τά ίδια δικαιώματα με αυτά πού ισχύουν στό αστικό δικαιό μας (τρομάρα μας) γιά έναν άνθρωπο ή έναν οργανισμό όταν απειλείται ή ζωή του τότε ό πλανήτης θά συνεχίζει νά καίγεται καί νά λεηλατείται.
Τό ερώτημα βέβαια πού προκύπτει είναι ποιός θά τολμήσει νά καταρτίσει αυτό τό δίκαιο όταν οί περισσότερες κυβερνήσεις οί οικονομίες καί παραοικονομίες επιβιώνουν από αυτή τήν λεηλασία τού πλανήτη;
