Είναι γνωστό πως το ασπρόμαυρο απωθεί τον κόσμο από το σινεμά. Το θεωρεί
παλιομοδίτικο και ξένο. Σίγουρα και το πλαίσιο 4:3 θα τον εγκλωβίσει
μιας και ανήκουμε στη γενιά που προτιμά να απολαμβάνει ταινίες σε
widescreen και με χρώματα πεντακάθαρα. Άσε που έχουμε φτάσει πλέον στην
εποχή του 3D.Στηριζόμενος πάνω σ' αυτά τα σχόλια, πείστηκα πως κάποιες ταινίες είναι για λίγους, διότι το Ida το βρήκα ως ένα ιδιαίτερο αριστούργημα της 7ης τέχνης, το οποίο δύσκολα θα ξεθωριάσει από το μυαλό μου.
Η Πολωνία μας έχει εντυπωσιάσει πολλές φορές τόσο στη μουσική όσο και στον κινηματογράφο. Οι Πολωνοί είναι ένας ιδιαίτερος λαός, περίεργος, με όμορφη παιδεία, με ένα σκοτεινό παρελθόν τη περίοδο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και με μία περίεργη μεταπολεμική περίοδο.
Γι' αυτήν την περίοδο αναφέρεται η ταινία. Ο πόλεμος είχε τελειώσει, το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού είχε δολοφονηθεί από τους ναζί αλλά κι από τους κατοίκους αυτής της χώρας. Μετά τη λήξη του πολέμου όμως, στην κοινωνία επικράτησε μία λήθη. Τα σκυθρωπά βλέμματα, η ένοχη σιωπή και τα αφιλόξενα μέρη κρύβουν σκοτεινά μυστικά που στοιχειώνουν τους αυτουργούς και τους τόπους τους. Μία μοναχή, η Ida, λίγο πριν ορκιστεί επισκέπτεται την θεία της, η οποία είναι ο μοναδικός συγγενής που γνωρίζει. Από εκείνην μαθαίνει την εβραϊκή καταγωγή της. Αυτή η αποκάλυψη είναι η αρχή ενός ταξιδιού πίσω στο χρόνο και στις ρίζες της, οι οποίες κρύβονται θαμμένες στα παγωμένα δάση της Πολωνίας.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού αναπτύσσεται μία ιδιαίτερη χημεία ανάμεσα στη θεούσα ανιψιά και την άθεη θεία της. Η μαχητικότητα του σκεπτικισμού συγκρούεται με το πείσμα της πίστης. Μέσα σ' αυτήν την ιδιαίτερη κόντρα υπάρχει κι ένας κρυφός θαυμασμός μεταξύ τους.
Ο αγώνας για την αλήθεια οδηγεί τις δύο πρωταγωνίστριες σε μία αντιπαλότητα απέναντι στην σιωπηλή ενοχή των κατοίκων μίας πόλης. Το πείσμα τους όμως θα της οδηγήσει στην απάντηση. Ο βουβός θρήνος που ακολουθεί τρυπάει τα αυτιά μας. Ειδικά μια σκηνή στο δάσος με πρωταγωνίστρια την θεία (δε θέλω να δώσω παραπάνω στοιχεία) μου σπάραξε τη καρδιά. Ύψιστη αξιοπρέπεια και υπέροχο ήθος από δύο προσωπικότητες τελείως διαφορετικές αλλά αρμονικά ισορροπημένες σε έναν κόσμο περίεργο όπως ήταν η Πολωνία εκείνη τη περίοδο.
Η στάση των Πολωνών, κατοίκων και κληρικών, σχετικά με το εβραϊκό ζήτημα, ήταν παρόμοια με την ελληνική. Πολωνοί είχαν καταλάβει σπίτια Εβραίων, επιμένοντας πως πάντα άνηκαν σ' αυτούς. Το λεηλατημένο εβραϊκό κοιμητήριο μου θύμισε περιπτώσεις όπως στη Θεσσαλονίκη που το αντίστοιχο κοιμητήριο το μετέτρεψαν σε θεολογική σχολή ενώ στην Χίο που πάνω σ' αυτό χτίστηκε το ξενοδοχείο Χανδρής. Αυτή όμως η βίαιη αποκοπή με την ιστορία, οδήγησε στην παραποίησή της κάτι που έφερε την άνοδο του νεοναζισμού στις μέρες μας
Ας γυρίσουμε όμως πάλι στην ταινία. Η φωτογραφία είναι καταπληκτική. Αν παίρναμε καρέ καρέ την κάθε σκηνή, θα είχαμε μία ενδιαφέρουσα φωτογραφική έκθεση. Οι ερμηνείες ήταν υπέροχες. Το βλέμμα της Ida ήταν διαπεραστικό ενώ ο δυναμισμός της θείας ξεχείλιζε από την οθόνη. Οι διάλογοι πανέξυπνοι, λιτοί και ουσιώδεις. Ευτυχώς λείπει το μελόδραμα. Η ταινία είναι ξεκάθαρη και σκληρή κι αυτό της δίνει ακόμη μεγαλύτερη αξία. Όσο για τη μουσική, εκεί δένει απίστευτα η πολυαγαπημένη τζαζ με την κεντροευρωπαϊκή κλασική μουσική.
Όσο για την ταινία; Να την δείτε οπωσδήποτε.
Βαθμολογία: 8,5/10
