Είναι
στον ορίζοντα... κάνω δύο βήματα, απομακρύνεται δύο βήματα. Κάνω δέκα
βήματα και ο ορίζοντας τρέχει δέκα βήματα μακριά. Όσο και να περπατάω,
δεν θα τη φτάσω ποτέ. Τι χρησιμεύει τότε η ουτοπία; Σ' αυτό χρησιμεύει:
στο να περπατάς.
Αυτός είναι και ο στόχος του ηθικού
θεάματος επίσης, να περπατάς. Το λάθος είναι να βλέπουμε το θέαμα σαν το
νέο κόσμο. Αυτό κάνει τόσο το εξουσιαστικό όσο και το εμπορικό θέαμα,
και με αυτόν το τρόπο το θέαμα γίνεται υποκατάστατο του ονείρου.
Το ηθικό θέαμα προσφέρει ένα διαφορετικό
σχηματισμό. Αντί για υποκατάστατο του ονείρου, το ηθικό θέαμα είναι ένα
όνειρο σε επίδειξη. Είναι ένα όνειρο το οποίο μπορούμε να δούμε, να το
σκεφτούμε, να δράσουμε μέσα του, να το δοκιμάσουμε αν μας κάνει, αλλά
όχι απαραίτητα και να το πραγματοποιήσουμε. Το ηθικό θέαμα είναι το
μέσο, όπως τα όνειρα που παρουσιάζει, για να φανταστούμε νέες
καταλήξεις. Σαν τέτοιο, το ηθικό θέαμα έχει τη δυνατότητα της
δημιουργίας ενός εξωτερικού – σαν μια ψευδαίσθηση. Αυτή δεν είναι η
παραίσθηση του να πιστεύεις πως έχει δημιουργήσει ένα εξωτερικό, αλλά
μια ψευδαίσθηση που δίνει κατεύθυνση και κίνητρο που μπορεί να σε
οδηγήσει εκεί.
Θα δώσω ένα παράδειγμα του ιδανικού
ηθικού θεάματος, ένα που να περιλαμβάνει όλες τις παραπάνω ιδιότητες. Δε
μπορώ. Δεν υπάρχει. Το ιδανικό ηθικό θέαμα είναι το ίδιο σαν όνειρο:
κάτι στο οποίο να δουλεύεις και να περπατάς προς αυτό. Οι προοδευτικοί
έχουν πολύ περπάτημα να κάνουν. Πρέπει να το κάνουμε αυτό με τα πόδια
μας στο έδαφος, με καθαρή αντίληψη του πραγματικού (και φανταστικού)
εδάφους. Αλλά πρέπει επίσης να ονειρευτούμε, γιατί χωρίς όνειρα δεν
ξέρουμε προς τα πού περπατάμε.
Τα προοδευτικά όνειρα, για να έχουν
οποιαδήποτε πραγματική κοινωνική επιρροή, πρέπει να γίνουν δημοφιλή
όνειρα. Αυτό θα συμβεί μόνο αν αντηχήσουν με τα όνειρα που οι άνθρωποι
ήδη έχουν- όπως αυτά που εκφράζονται στην εμπορική κουλτούρα σήμερα, και
ακόμα και αυτά που εκδηλώθηκαν από την εξουσία στο παρελθόν.
Αλλά για να έχουν τα προοδευτικά όνειρα
κάποια ελπίδα να γίνουν δημοφιλή, πρέπει επίσης, να εκτεθούν. Τα όνειρά
μας, κάνουν λίγο καλό, όταν βρίσκονται κλειδωμένα στα κεφάλια μας και
ανακυκλώνονται στους μικρούς μας κύκλους. Πρέπει να ειδωθούν και
ακουστούν, να κυκλοφορήσουν και να παιχτούν – να φωναχτούν από την
κορυφή του βουνού.
Αυτή είναι η δουλειά του θεάματος. Το θέαμα είναι ήδη μέρος της πολιτικής και οικονομικής ζωής μας.Το σημαντικό ερώτημα είναι : ποιανού ηθική κάνει πράξη και ποιανού τα όνειρα εκφράζε
*Ο
Εντουάρντο Γκαλεάνο, από την Ουρουγουάη, φιγουράρει ανάμεσα στους πιο
γνωστούς σύγχρονους λατινοαμερικάνους συγγραφείς. Κατά καιρούς έχει
υπάρξει δημοσιογράφος και ποιητής, αφηγητής και ιστορικός και εδώ
υπογράφει τα “σκετσάκια” ενός ξεχασμένου καθημερινού ανθρώπου και μας
υπενθυμίζει ότι μια μικρή ιστορία έχει να πει μερικές φορές τόσα όσα μια
μεγάλη ανάλυση.
Συναφές:
Φωνή του καιρού
"Τα απαγορευμένα πουλιά" του Εντουάντο Γκαλέανο
«Εθνος που μόνο υπακούει δεν είναι ελεύθερο»
Ένας κόσμος ανάποδα!
Αν δεν καώ εγώ –αν δεν καείς εσύ- πως θα γενούνε τα σκοτάδια φως;
Ἀντρέι Πλατόνωφ - Τὸ ἄγνωστο λουλούδι (Παραμύθι βασισμένο σὲ πραγματικὰ γεγονότα)
Ά. Τσέχωφ / Χωρίς σχόλια
Το παλικάρι που έπλεκε - του Λύο Καλοβυρνά
από
Αντικλείδι , http://antikleidi.com
