Δύο μέρες που δυνάμωσαν κι άλλο το στρατόπεδο του ΟΧΙ
 «Πρώτα σε αγνοούν, μετά σε κοροϊδεύουν, ύστερα σε κυνηγούν, και στο τέλος νικάς».
Τα λόγια του Γκάντι αντιστοιχούν απόλυτα στην αίσθηση που γέννησαν οι δύο πρόσφατες μέρες κινητοποιήσεων στην Ιταλία, τρομοκρατώντας τον αντίπαλο: η γενική απεργία της 21ης Οκτωβρίου, στην οποία πρωτοστάτησαν τα συνδικάτα βάσης, όπως και η «Ημέρα Ενάντια στον Ρέντσι» την επομένη, ήταν ένα διήμερο ανάτασης και ενθουσιασμού. Μέσα από τις γραμμές του «Κοινωνικού Συντονισμού για το ΟΧΙ» ενόψει του δημοψηφίσματος της 4ης Δεκεμβρίου, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, γυναίκες, νεολαίοι και μετανάστες κινητοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα (πάνω από 40.000 μόνο στη Ρώμη). Το διήμερο αυτό ράγισε το κλίμα απογοήτευσης που έχει κυριαρχήσει στο λαϊκό στρατόπεδο – εν πολλοίς εξαιτίας της πλήρους ευθυγράμμισης της Κεντροαριστεράς (αλλά και μέρους της παραδοσιακής Αριστεράς…) στα πλέον ακραία νεοφιλελεύθερα κελεύσματα. Ακόμη και αυτή καθαυτή η απεργία θεωρείται επιτυχημένη: για παράδειγμα, στο εργοστάσιο της Piaggio απήργησε το 73% των εργατών, και σε όλη τη χώρα το 60% των εργαζομένων στις μεταφορές, με αποτέλεσμα να ματαιωθούν πολλές πτήσεις.
Ουσιαστικά, οι μαζικές κινητοποιήσεις της 21-22 Οκτωβρίου άνοιξαν πρόωρα την επίσημη προεκλογική περίοδο για το κρίσιμο δημοψήφισμα, με το οποίο ο Ιταλός πρωθυπουργός Ρέντσι και όλα τα δυναμικά συστημικά κέντρα που τον στηρίζουν θα επιχειρήσουν να καταργήσουν και τυπικά μια σειρά μεταπολεμικές λαϊκές κατακτήσεις που αποτυπώνονται στο Σύνταγμα και στην εκλογική νομοθεσία [βλ. και φύλλο 329]. Και αποτέλεσαν μια πρώτη και… προκαταβολική απάντηση στις εκδηλώσεις υπέρ του «Ναι» που ετοιμάζει το κυβερνητικό Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι για την επόμενη εβδομάδα. Ταυτόχρονα, το διήμερο αυτό συνιστά ράπισμα κατά των διαφόρων «Επιτροπών για το Όχι» που έχουν συστήσει τα επίσημα πολιτικά κόμματα, οι οποίες δείχνουν απρόθυμες να καλέσουν τον κόσμο να βγει στους δρόμους, έχοντας επιλέξει να παρεμβαίνουν αποκλειστικά μέσα από την τηλεόραση…
italia-in
Σε όλες τις ιταλικές πόλεις ήταν κυρίως οι νέοι άνθρωποι (μαθητές, φοιτητές, επισφαλώς εργαζόμενοι και άνεργοι) που χρωμάτισαν τις κινητοποιήσεις υπέρ του ΟΧΙ στο επερχόμενο δημοψήφισμα – σε πείσμα του επίσημου πολιτικού κόσμου, ο οποίος είτε στηρίζει τον Ρέντσι είτε ψιθυρίζει ένα προσχηματικό «όχι» για την τιμή των όπλων.
Αναδύεται ένα νέο πολιτικό υποκείμενο
Πάντως η σημασία των κινητοποιήσεων της 21-22 Οκτωβρίου υπερβαίνει και την καμπάνια για το δημοψήφισμα, αφού αποτελεί αντανάκλαση ευρύτερων διεργασιών που είναι σε εξέλιξη στην Ιταλία. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους πρωταγωνιστές των ημερών ήταν οι εργαζόμενοι υπό το νέο «ευέλικτο» καθεστώς εργασίας, από την πόλη και το χωριό, μετανάστες και επισφαλώς ή προσωρινά εργαζόμενοι, εκπροσωπώντας τους νεοσκλάβους της εποχής μας. Επιπλέον, πέραν των κομμάτων και οργανώσεων της Αριστεράς, μαζικά κατέβηκαν στους δρόμους νεολαιίστικες συλλογικότητες που αγωνίζονται ενάντια στο ρεντσιανό «καλό σχολείο» (buona scuola) και υποστηρίζουν το ΟΧΙ – δηλαδή όλος αυτός ο κόσμος που αναζητά πολιτική εκπροσώπηση, αποτελώντας ένα ιδιαίτερο κοινωνικό μπλοκ, ένα αναδυόμενο νέο πολιτικό υποκείμενο.
Μεταξύ άλλων, η «Κοινωνική Πλατφόρμα Ευρω-Στοπ», στην οποία συμμετέχει και το Δίκτυο των Κομμουνιστών, εργάστηκε για την προετοιμασία αυτών των κινητοποιήσεων. Ταυτόχρονα, τα συνδικάτα βάσης συνδύασαν τα συνθήματα ενάντια στο νέο «Σύμφωνο Εργασίας» με συνθήματα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του Συντάγματος από τις επιθέσεις της Ε.Ε. και της κυβέρνησης Ρέντσι. Οι προκηρύξεις τους, πλάι στα συνθήματα για την υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων, καλούν σε ένα αποφασιστικό ΟΧΙ στις 4 Δεκεμβρίου. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, δεδομένου ότι η κυβέρνηση Ρέντσι, οι τράπεζες, η Confindustria (το αντίστοιχο του «δικού μας» ΣΕΒ) και οι τεχνοκράτες της Ε.Ε., αφού άνοιξαν το δρόμο με την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ στην καταπάτηση του δικαιώματος στη μόνιμη και σταθερή εργασία, τώρα θέλουν να κατοχυρώσουν αυτές τις αλλαγές και συνταγματικά. Γι’ αυτό επιδιώκουν με κάθε τρόπο την αναθεώρηση του δημοκρατικού Συντάγματος της Ιταλίας!
Συνδυασμός παλιών και νέων μορφών κινητοποίησης
Ο πρωθυπουργός Ρέντσι, αντιλαμβανόμενος την πολιτική και στρατηγική βαρύτητα των μαζικότατων κινητοποιήσεων, αντέδρασε νευρικά, με καταγγελτικές δηλώσεις. Αλλά δεν αρκέστηκε να κατακεραυνώσει γενικά τους «ανεύθυνους που δεν καταλαβαίνουν»: χρησιμοποιώντας δύο λακέδες του, από την πάλαι ποτέ «κομμουνιστική» εφημερίδα Ουνιτάκαι την γνωστή και μη εξαιρετέα Κοριέρε ντέλα Σέρα, επιχείρησε να σπιλώσει τον Τζιόρτζιο Κρεμάσκι, έναν από τους ηγέτες του κινήματος… Πραγματικά, ο Ρέντσι έχει κάθε λόγο να φοβάται, αφού ο «περίπατος» που ανέμενε να κάνει στο δημοψήφισμα κάθε μέρα που περνά μετατρέπεται σε ένα όλο και πιο κακοτράχαλο και ανηφορικό μονοπάτι.
Υπάρχει όμως κι άλλο ένα ελπιδοφόρο στοιχείο των κινητοποιήσεων της 21-22 Οκτωβρίου (στις οποίες, παρεμπιπτόντως, δεν συμμετείχαν ορισμένες αριστερές δυνάμεις που χαρακτηρίζονται από ακραία σεχταριστικές αντιλήψεις, θεωρώντας ότι «η υπεράσπιση του αστικού Συντάγματος δεν έχει νόημα»…). Πρόκειται για ορισμένα νέα χαρακτηριστικά που αναδύθηκαν αυτό το διήμερο, με σημαντικότερο το γεγονός ότι οι συγκεντρωμένοι δεν διαλύθηκαν αμέσως μετά την ολοκλήρωση των διαδηλώσεων. Ακολούθησαν συζητήσεις, μουσικές εκδηλώσεις, συναντήσεις γυναικών και μεταναστών, γενικά μια άλλου είδους δραστηριότητα σε συνέχεια της «παραδοσιακής» κινητοποίησης, που αποτέλεσαν έκφραση της ανάγκης του κόσμου να συζητήσει και να αγωνιστεί με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Σ’ αυτές τις δράσεις ξεχωρίζει και η μετονομασία της κεντρικής πλατείας Σαν Τζιοβάνι στη Ρώμη –μιας τοποθεσίας με ιστορική σημασία για το ιταλικό εργατικό κίνημα– σε Πλατεία Αμπντ Ελσαλάμ, από το όνομα του Αιγύπτιου εργάτη, μέλους των συνδικάτων βάσης, που έχασε εκεί τη ζωή του μετά από «αυτοκινητιστικό ατύχημα» στη διάρκεια απεργιακής περιφρούρησης.
Πηγή: contropiano.org
Επιμέλεια: Άβα Μπουλούμπαση