«Οι ΗΠΑ έχουν προσθέσει 1.2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο βιομηχανικό τομέα τα τελευταία οκτώ χρόνια. Πριν ζητωκραυγάσετε για την αναβίωση της αμερικάνικης βιομηχανίας, αναλογιστείτε τον λόγο για όλη αυτή την αύξηση: κάκιστη πορεία της παραγωγικότητας. Τα εργοστάσια αναγκάστηκαν να βάλουν περισσότερους εργάτες για να εκπληρώσουν τις παραγγελίες, επειδή η παραγωγή ανά ώρα εργασίας αυξάνεται ελάχιστα. Ενας καλός λόγος για να έχεις μία δουλειά είναι ότι ο εργοδότης σου επεκτείνεται τόσο γρήγορα που χρειάζεται να προσλάβει περισσότερα άτομα, ακόμα κι αν παίρνει περισσότερη παραγωγή από κάθε άτομο. Δεν είναι αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ. Αντίθετα, η αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν πολύ αργή, όμως η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν ακόμα πιο αργή. Από το 2011, η βιομηχανική παραγωγικότητα –που είναι η αξία της παραγωγής ανά ώρα εργασίας– αυξήθηκε μόλις κατά 0.7%. Αυτό δεν είναι ετήσιο. Πρόκειται για τη συνολική αύξηση για όλη την χρονική περίοδο (σ.σ. των οκτώ ετών). Αντίθετα, η παραγωγικότητα αυξανόταν κατά 1% για κάθε τρίμηνο τη δεκαετία του ‘90».
Το αποκαλυπτικό για την κατάσταση της αμερικάνικης βιομηχανίας απόσπασμα προέρχεται από άρθρο του Bloomberg (9/5/18) με τίτλο «Τα αμερικάνικα εργοστάσια έχουν ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα» (https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-05-09/american-factories-have-one-very-big-problem). Το άρθρο επικαλείται τον Μάικλ Φερόλι, που τον παρουσιάζει ως εξέχοντα οικονομικό αναλυτή της JP Morgan Chase, για να υποστηρίξει ότι σε κλάδους παραγωγής όπως των προϊόντων ξύλου, των μεταλλικών προϊόντων, των βασικών χημικών και της χαρτοποιίας, η αύξηση της παραγωγικότητας ήταν είτε αργή είτε ανύπαρκτη.
Προσπαθώντας να εξιχνιάσει τις αιτίες γι’ αυτή την στασιμότητα στην παραγωγικότητα της εργασίας της αμερικάνικης βιομηχανίας, το Bloomberg θέτει τις ακόλουθες ερωτήσεις: Μήπως οφείλεται στο γεγονός της μετακίνησης τομέων της βιομηχανίας με μεγάλη παραγωγικότητα στο εξωτερικό; Μήπως τα εργοστάσια δεν επένδυσαν επαρκώς; Και στις δύο ερωτήσεις ο Φερόλι δίνει αρνητική απάντηση. Συνεπώς, το Bloomberg καταλήγει στη διαπίστωση ότι έχει μειωθεί ο «γενικός δείκτης της παραγωγικότητας», αυτός δηλαδή που δείχνει τη βελτίωση της παραγωγής λόγω της εμπειρίας και της γνώσης που οδηγεί στο να φτιάχνονται τα εμπορεύματα καλύτερα και γρηγορότερα. Αυτός ο δείκτης έχει πέσει κατά 5.8% στην πενταετία 2010-2015, όπως υποστηρίζει ο Φερόλι.
Αν έτσι έχουν τα πράγματα, συμπληρώνει το Bloomberg, το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό. Οι αμερικανοί βιομηχανικοί εργάτες φαίνεται ότι «ξεχνούν» πώς να κατασκευάζουν! Κι αυτό το παθαίνουν παρά τις αυξήσεις στους μισθούς τους!
Συνεπώς, φταίνε οι… τεμπέληδες αμερικανοί εργάτες που εμφανίζονται «αχάριστοι» προς τους εργοδότες τους!
Επειδή δε βολευόμαστε με τις παραπάνω εξηγήσεις, ψάξαμε να βρούμε τα στοιχεία που δημοσιεύει το τμήμα Βιομηχανίας και Κατασκευών του γραφείου Στατιστικής των ΗΠΑ (US Census Bureau), γνωρίζοντας πως ούτε και σ’ αυτά τα στοιχεία μπορούμε να βρούμε ολόκληρη την αλήθεια, αλλά τις τάσεις που κάθε φορά αποτυπώνονται.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, που ο καθένας μπορεί να βρει από την ιστοσελίδα https://www.census.gov/programs-surveys/asm/data/tables.html, φτιάξαμε τον Πίνακα 1, στον οποίο καταγράφονται τα παρακάτω σημαντικά στοιχεία:
- Αριθμός παραγωγικών εργατών που εργάζονται στην αμερικάνικη βιομηχανία
- Ωρες εργασίας (σε ετήσια βάση)
- Μισθοί παραγωγικών εργατών της βιομηχανίας
- Συνολική αξία εμπορευμάτων (παραγγελιών) σε ετήσια βάση
- Προστιθέμενη αξία, δηλαδή η συνολική αξία μείον την αξία των πρώτων υλών, καυσίμων κτλ.
Από τα στοιχεία αυτά, που παρουσιάζονται κάθε χρόνο, προκύπτουν άλλα ενδιαφέροντα αποτελέσματα, όπως ώρες εργασίας και προστιθέμενη αξία ανά εργάτη, αυξήσεις μισθών, προστιθέμενη και συνολική αξία κτλ., που φαίνονται στον Πίνακα 1, στον οποίο γίνεται σύγκριση μεταξύ δύο χρονικών περιόδων: της περιόδου 2006-2011, που περιλαμβάνει το ξέσπασμα της τελευταίας οικονομικής κρίσης, και της περιόδου 2011-2016, που αφορά στην περίοδο της «ανάκαμψης» (το 2016 είναι η τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα δημοσιευμένα στοιχεία). Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι εξετάζουμε ένα μικρό τμήμα της εργατικής τάξης των ΗΠΑ, που αποτελεί λιγότερο από το 5% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Ωστόσο, η εξέλιξη στο τμήμα αυτό αξίζει να εξεταστεί για να έχουμε μία εικόνα της κατάστασης στη βιομηχανία των ΗΠΑ.
Τι συμπεραίνουμε από την εξέταση των παραπάνω στοιχείων; Πρώτα απ’ όλα, βλέπουμε ότι ο αριθμός των παραγωγικών εργατών που αναφέρει η στατιστική υπηρεσία των ΗΠΑ, την πρώτη περίοδο μειώθηκε αισθητά (κατά 23,3%) και τη δεύτερη περίοδο αυξήθηκε λίγο (κατά 3.8%).
Το πρώτο πράγμα που διαπιστώνει κανείς είναι ότι παρά τη μείωση των παραγωγικών εργατών και των ωρών εργασίας, η οποία οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στην κρίση που έπληξε και το βιομηχανικό τομέα από το 2008, ο μισθός των εργατών αυξήθηκε είτε ως σύνολο είτε κατ’ άτομο. Η αύξηση σίγουρα ήταν μικρότερη, γιατί δε λογαριάζει τον πληθωρισμό.
Αφήνοντας κατά μέρος το πόση ήταν πραγματικά αυτή η αύξηση, θα θέλαμε να σταθούμε στη σύγκριση μεταξύ δύο σημαντικών στοιχείων. Το πρώτο είναι οι μισθοί και το δεύτερο η προστιθέμενη αξία που οι παραγωγικοί εργάτες, με τη χρήση των μηχανών, έδωσαν στις πρώτες ύλες. Η προστιθέμενη αξία είναι κοντά σε αυτό που ο Μαρξ αποκάλεσε «υπεραξία». Λέμε «κοντά», γιατί εδώ η στατιστική παρουσιάζει μία έλλειψη. Η προστιθέμενη αξία καθορίζεται ως η διαφορά των αξιών που παράχθηκαν μείον την αξία των πρώτων υλών, ηλεκτρικής ενέργειας, καυσίμων κτλ. που απαιτήθηκαν για την παραγωγή τους. Δεν αφαιρεί όμως την αξία των μηχανών που μεταφέρεται στα εμπορεύματα μέσω της φθοράς τους. Συνεπώς, η προστιθέμενη αξία θα είναι μικρότερη, όμως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πόσο ακριβώς, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία. Χάριν ευκολίας, όμως, θα παραβλέψουμε αυτόν τον παράγοντα.
Το ποσοστό του εργατικού μισθού διά την παραγόμενη από την εργασία αξία, είναι επομένως το ποσοστό της υπεραξίας, δηλαδή το πόσο ξεζουμίζει το κεφάλαιο τον εργάτη, αποσπώντας του περισσότερη αξία από την αξία που ο ίδιος χρειάζεται για να επιβιώσει και να αναπαραχθεί ώστε να διατηρηθεί το σύστημα της μισθωτής σκλαβιάς. Επομένως, το ποσοστό της «υπεραξίας», έτσι όπως υπολογίζεται βάσει των επίσημων στατιστικών, αυξήθηκε κατά την περίοδο 2006-2011 από το 448.6% στο 468%, ενώ στην περίοδο της «ανάκαμψης» μέχρι το 2016 μειώθηκε στο 430% περίπου.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι ονομαστικές αυξήσεις στους μισθούς την περίοδο 2006-2011 ήταν μικρότερες από την αύξηση της προστιθέμενης αξίας («υπεραξίας») σε κάθε περίπτωση (είτε εξετάζοντάς τες συνολικά είτε ανά εργάτη). Οπως φαίνεται από τον Πίνακα 1, το 2006 ο βιομηχανικός εργάτης πληρωνόταν κατά μέσο όρο με 18.3 δολάρια την ώρα, αλλά παρήγαγε νέα αξία 121,7 δολαρίων. Το 2011, πληρωνόταν με 21,2 δολάρια για μία νέα αξία 154.1 δολαρίων, ενώ το 2016 πληρωνόταν με 23.3 δολάρια την ώρα για μία νέα αξία 153.6 δολαρίων που πρόσθετε με την εργασία του. Αν και από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο εργάτης παρήγαγε εφταπλάσια αξία σε σχέση με το μισθό του, η υπεραξία που υπολογίζουμε είναι μικρότερη, γιατί λογαριάζουμε και τις πάσης φύσεως εργοδοτικές εισφορές (για επιδόματα ανεργίας, αποζημιώσεις απόλυσης, διάφορα συνταξιοδοτικά προγράμματα κτλ), που είναι ένας έμμεσος μισθός. Η στατιστική στο σημείο αυτό, όμως, δεν ξεκαθαρίζει αν αυτές οι εισφορές αφορούν μόνο τους παραγωγικούς εργάτες ή το σύνολο των υπαλλήλων. Αν θεωρήσουμε ότι αφορούν το σύνολο των υπαλλήλων, τότε η υπεραξία είναι μεγαλύτερη από αυτή που υπολογίζουμε. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο εργάτης παράγει αξίες υπερτετραπλάσιες από αυτές που του δίνει ο καπιταλιστής!
Κι όμως, τα παπαγαλάκια του κεφαλαίου δεν ικανοποιούνται με αυτή την εξέλιξη. Ο λόγος είναι ότι από το 2011 τα στοιχεία δείχνουν ότι η πορεία αναστράφηκε και το ποσοστό της «υπεραξίας» μειώθηκε.
Αυτό είναι που κάνει το αμερικάνικο κεφάλαιο ακόμα πιο επιθετικό. Τα τεράστια κέρδη σαφώς και τα βγάζει στο εξωτερικό (με το ξεζούμισμα των εργατών των χωρών του λεγόμενου τρίτου κόσμου), όμως η μείωση της υπεραξίας στο εσωτερικό το κάνει να ζητά ακόμα περισσότερο χώρο για να επικρατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΚΟΝΤΡΑ: ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 19 ΜΑΗ
ΠΗΓΗ:https://athens.indymedia.org/post/1588123/
