Εργοστάσια
Ήταν το έτος 1964, ο δράκος του διεθνούς κομμουνισμού άνοιγε τα εφτά του σαγόνια για να φάει τη Χιλή.
Οι διαφημίσεις, κυρίως στην τηλεόραση, βομβάρδιζαν τους Χιλιανούς δείχνοντας εικόνες από καμένες εκκλησίες, ρωσικά τανκς, γενειοφόρους αντάρτες, που απήγαγαν παιδιά και τα πήγαιναν μακριά. Και έγιναν εκλογές. Και ο φόβος νίκησε. Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο χαμένος υποψήφιος, μου είπε τι ήταν αυτό που τον πόνεσε πιο πολύ από αυτή την οδυνηρή εμπειρία: η εργαζόμενη στο διπλανό σπίτι, στη γειτονιά της Προβιδένθια. Ήταν μια φτωχή γυναίκα, που δούλευε 20 ώρες τη μέρα, ασχολιόταν με τα παιδιά, έπλενε και σιδέρωνε τα ρούχα, σφουγγάριζε, μαγείρευε. Όλη μέρα και όλη νύχτα δούλευε χωρίς σταματημό. Αυτή η γυναίκα, που είχε διπλώσει τα ρούχα της σε μια πλαστική σακούλα και την είχε θάψει στον κήπο, γιατί φοβόταν μην νικήσουν οι Κόκκινοι και της πάρουν την ιδιοκτησία.Ο φόβος εξουσιάζει
Θυμάμαι τον καιρό της εξορίας στις ακτές της Καταλονίας. Μια μέρα μας έκαναν δώρο ένα ινδικό χοιρίδιο. Έφτασε στο σπίτι σε ένα κλουβί. Λυπήθηκα να το βλέπω έτσι φυλακισμένο, και το μεσημέρι του άνοιξα το κλουβί. Όταν γύρισα σπίτι το σούρουπο, το βρήκα όπως το είχα αφήσει, στο βάθος του κλουβιού, κολλημένο στα κάγκελα. Έτρεμε από το φόβο της ελευθερίας. Αναρωτιέμαι μήπως ο κόσμος του καιρού μας, μας μετατρέπει όλους σε εκείνο το ινδικό χοιρίδιο.
Η πείνα τρέφεται από το φόβο. Ο φόβος από τη σιωπή, που ζαλίζει τους δρόμους. Ο φόβος απειλεί. Αν αγαπάτε, θα πάθετε AIDS. Αν καπνίζετε, θα πάθετε καρκίνο. Αν αναπνέετε, θα μολυνθείτε. Αν πίνετε, θα έχετε ατυχήματα. Αν τρώτε, θα πάθετε χοληστερίνη. Αν μιλάτε, θα μείνετε άνεργος. Αν περπατάτε, θα νιώσετε βία. Αν σκέφτεστε, θα νιώσετε αγωνία. Αν αμφιβάλλετε, θα τρελαθείτε. Αν νιώθετε, θα είστε μόνος. Αυτοί που δουλεύουν φοβούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους. Αυτοί που δεν δουλεύουν, φοβούνται ότι ποτέ δεν θα βρουν δουλειά. Όποιος δεν φοβάται την πείνα, φοβάται το φαγητό. Οι αυτοκινητιστές φοβούνται να περπατήσουν και οι πεζοί φοβούνται μην τους πατήσουν. Η δημοκρατία φοβάται να θυμηθεί και η γλώσσα φοβάται να πει. Οι άμαχοι φοβούνται τους στρατιωτικούς. Οι στρατιωτικοί φοβούνται την έλλειψη όπλων. Τα όπλα φοβούνται την έλλειψη πολέμων. Είναι καιροί φόβου. Φόβο της γυναίκας στη βία του άντρα και φόβος του άντρα στη γυναίκα που δεν φοβάται. Φόβος στους κλέφτες και φόβος στην αστυνομία. Φόβο στην πόρτα χωρίς κλειδαριά. Στο χρόνο χωρίς ρολόγια. Στο παιδί χωρίς τηλεόραση. Φόβος στη νύχτα χωρίς υπνωτικά χάπια και στο πρωινό, χωρίς χάπια για το ξύπνημα. Φόβο στη μοναξιά και φόβο στο πλήθος. Φόβο σε ό,τι ήταν. Φόβο σε ό,τι θα είναι. Φόβο να πεθάνεις, φόβο να ζήσεις.
