Μνήμες του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2002, όταν με τις ευλογίες των ΗΠΑ και της Ισπανίας ο στρατός επιχείρησε την ανατροπή του εκλεγμένου προέδρου Ούγκο Τσάβες, ξυπνούν οι συνεχείς και βίαιες διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης στο Καράκας και σε άλλες πόλεις της Βενεζουέλας.
Το τωρινό κύμα διαδηλώσεων ξεκίνησε στις 29 Μαρτίου όταν το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας αφαίρεσε τις νομοθετικές εξουσίες από την Εθνοσυνέλευση, όπου από τον Δεκέμβριο του 2015 πλειοψηφεί η δεξιά αντιπολίτευση.
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήρθε να λύσει μια κρίση που ξεκίνησε από την πρώτη μέρα της ορκωμοσίας της νέας Εθνοσυνέλευσης κι είχε ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα:
Γενναιόδωρες φιλολαϊκές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που ζητούσαν την ψήφο της Εθνοσυνέλευσης για να υλοποιηθούν από την μια και από την άλλη την άρνηση των μελών της να εγκρίνουν, ακόμη και να ψηφίσουν τα σχέδια νόμου, σαμποτάροντας κάθε μέτρο που θα μπορούσε να ανακουφίσει το λαό της Βενεζουέλας από τη σοβούσα κρίση, που εκδηλώνεται με καλπάζοντα πληθωρισμό και άνοδο των τιμών. Μια κρίση που προέρχεται από την πτώση των τιμών του πετρελαίου και τη συρρίκνωση των δημοσίων εσόδων.
Εκλεγμένοι όργανα συμφερόντων
Ορισμένα κορυφαία στιγμιότυπα της σύγκρουσης της Εθνοσυνέλευσης με την κυβέρνηση, που οδήγησαν τον Μαδούρο να δηλώνει δημόσια πως η Εθνοσυνέλευση «έχει χάσει την πολιτική της επιρροή κι έχει αποκοπεί από τα εθνικά συμφέροντα» περιλαμβάνουν:
Πρώτο, την απροθυμία της Εθνοσυνέλευσης να εγκρίνει το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που ζητούσε ο πρόεδρος Μαδούρο για να μπορέσει να ανακατανείμει κονδύλια από τον κρατικό προϋπολογισμό και να τα διοχετεύσει στην αντιμετώπιση των ελλείψεων βασικών ειδών διατροφής. Στο ίδιο σχέδιο που ουδέποτε ψηφίστηκε περιλαμβανόταν η παροχή κινήτρων στην εγχώρια παραγωγή, η ενίσχυση του νέου συστήματος διανομής τροφίμων απ’ ευθείας στα σπίτια όσων έχουν ανάγκη και η περαιτέρω στήριξη κάθε είδους προγράμματος κοινωνικής στήριξης.
Δεύτερο, την άρνηση της Εθνοσυνέλευσης να επιτρέψει την μισθοδοσία περισσότερων από 4.000 εργατών πλήρους ωραρίου και συμβασιούχων, που έμεναν επί μήνες απλήρωτοι. Το αποτέλεσμα ήταν το Ανώτατο Δικαστήριο να επιβάλει πρόστιμο τελικά τον Ιανουάριο στην Εθνοσυνέλευση για την αδιαφορία που επιδείκνυε.
Τρίτο, την απροθυμία της Εθνοσυνέλευσης να εγκρίνει επενδυτικά σχέδια της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA με ρωσικές ενεργειακές εταιρείες (Rosneft κ.α.) οι οποίες θα επέτρεπαν την εισροή πολύτιμου συναλλάγματος και τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας που, κατά κοινή ομολογία, απαξιώνεται τάχιστα.
Το τέταρτο παράδειγμα της αποσταθεροποιητικής δράσης της δεξιάς κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας αφορά στην προσπάθειά της να ακυρώσει αρχικά και να ιδιωτικοποιήσει στη συνέχεια ένα πρόγραμμα ανέγερσης εργατικών κατοικιών, το οποίο συγκαταλέγεται στα χιλιάδες που έχουν υλοποιηθεί από την πρώτη μέρα που ανέλαβε την εξουσία ο Τσάβες μέχρι τώρα επί Μαδούρο.
Το πέμπτο και τελευταίο παράδειγμα που δείχνει τον αρνητικό ρόλο της Δεξιάς στην Εθνοσυνέλευση σχετίζεται μα την απροθυμία της να επαναπροκηρύξει εκλογές σε μια απομακρυσμένη περιφέρεια όπου με βεβαιότητα έγινε νοθεία. Η Δεξιά αρνήθηκε να εφαρμόσει την εντολή του Ανωτάτου Δικαστηρίου γιατί θα χάσει την οριακή πλειοψηφία που διαθέτει.
Θα φανεί δηλαδή πόσο πλαστή είναι η πλειοψηφία της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο επομένως δεν υπονόμευσε τη δημοκρατία αφαιρώντας τη νομοθετική αρμοδιότητα από την Εθνοσυνέλευση. Αυτό που ήθελε να διαφυλάξει ήταν τα επιτεύγματα του Τσαβισμού και τα απειλούμενα λαϊκά συμφέροντα.
Πυρομανής πυροσβέστης η Δεξιά
Από τη μεριά της η Δεξιά αντιπολίτευση λειτούργησε σαν τον πυρομανή πυροσβέστη: έκανε ό,τι περνάει από το χέρι της ώστε η υπαρκτή κοινωνική κρίση να οξυνθεί και στη συνέχεια να εμφανιστεί ως σωτήρας που θα σώσει τους φτωχούς από τον …ανάλγητο Τσαβισμό!
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο (η θητεία του οποίου λήγει τον Ιανουάριο του 2019) και το ρεύμα του Τσαβισμού δεν έχουν απέναντί τους μόνο τη δεξιά αντιπολίτευση, που επαναλαμβάνει την αποτυχημένη επιχείρηση του 2014, που είχε τότε ονομάσει «Έξοδο». Πίσω από τους ηγέτες της, που είχαν υποστηρίξει δημόσια το πραξικόπημα εναντίον του Τσάβες κρύβονται οι ίδιες οι ΗΠΑ, που έχουν απειλήσει ακόμη και με στρατιωτική επέμβαση εναντίον της Βενεζουέλας. (Αναλυτικότερα για τα μέσα που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ δες εδώ και τα κίνητρα τους εδώ) Τα παρατεταμένα επεισόδια επομένως και οι συγκρούσεις με την αστυνομία προετοιμάζουν το έδαφος ακόμη και για μια ανοιχτή στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ που θα πετύχει ότι δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα οι διαδηλώσεις.
Χαρακτηριστικό δείγμα της όξυνσης των σχέσεων της κυβέρνησης της Βενεζουέλας με τις ΗΠΑ είναι κι η κατάσχεση του εργοστασίου της General Motors στη βιομηχανική περιοχή της Βαλένσια, όπου απασχολούνται 2.678 εργάτες. Η αντίδραση της βορειοαμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας ήταν άμεση κι απείλησε με νομικά μέτρα εναντίον της κυβέρνησης, προσθέτοντας επιπλέον πίεση από το εξωτερικό αυτή τη φορά.
Η απόσταση που χωρίζει την επίδειξη βίας της αντιπολίτευσης απέναντι στην κυβέρνηση και δη απέναντι σε δημόσιες υποδομές που απευθύνονται στα πιο φτωχά στρώματα, όπως νοσοκομεία, σχολεία και ασθενοφόρα (για παράδειγμα στις 9 Απριλίου μασκοφόροι πυρπόλησαν την έδρα της Επιχείρησης Τροφίμων της Βενεζουέλας, CVAL, καίγοντας πολλά φορτηγά που διένειμαν τρόφιμα στις λαϊκές γειτονιές) από τη μια και στο λαό από την άλλη καταγράφεται σε αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να χαίρει της λαϊκής αποδοχής.
Για παράδειγμα, έρευνα της εταιρείας Hinterlaces έδειξε ότι:
Μόνο 6% των ερωτηθέντων αποδέχονται τη διεθνή παρέμβαση που ζητά η αντιπολίτευση για να ανατραπεί ο πρόεδρος Μαδούρο, το 87% απορρίπτει κάθε είδους διεθνή στρατιωτική επέμβαση στη Βενεζουέλα, το 90% απορρίπτει τις βίαιες διαδηλώσεις της Δεξιάς, το 83% είναι υπέρ του διαλόγου (ο οποίος έχει οδηγηθεί σε στασιμότητα λόγω της αδιαλλαξίας της Δεξιάς), ενώ το 67% απορρίπτει πλήρως την ατζέντα της δεξιάς αντιπολίτευσης υποστηρίζοντας ότι στο τραπέζι του διαλόγου θα πρέπει να τεθεί το θέμα της επίλυσης των οικονομικών προβλημάτων της χώρας.
Απέναντι σε αυτό το τείχος που έχει αντιμετωπίσει η Δεξιά επέλεξε να χρησιμοποιήσει το «θανατηφόρο όπλο» της υποτιθέμενης κρατικής καταστολής απέναντι στις διαδηλώσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται στις πιο καλές συνοικίες του Καράκας, εκεί που ζει η δεξιά αντιπολίτευση κι εκεί επίσης που είναι οι πρεσβείες και τα γραφεία των ξένων τηλεοπτικών δικτύων και ανταποκριτών. Συγκεκριμένα χαλκευμένα ρεπορτάζ, ορισμός των ψευδών ειδήσεων, για τους 22 νεκρούς που υποτίθεται άφησε πίσω της η αστυνομία του Μαδούρο.
Ρεπορτάζ ωστόσο του Telesur έδειξε πώς η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των νεκρών δεν προέρχονται καν από τους διαδηλωτές.
Μεταξύ τους υπάρχουν αστυνομικοί που παρασύρθηκαν από αυτοκίνητο αντικυβερνητικών διαδηλωτών, ασθενής που πέθανε επειδή το ασθενοφόρο δεν έγινε δυνατό να φτάσει έγκαιρα στην κατοικία του, εννέα νεκροί που πέθαναν από ηλεκτροπληξία όταν επιχείρησαν να παραβιάσουν ιδιοκτησία που προστατευόταν από ηλεκτροφόρο σύρμα και νεκροί από εγκληματικές δράσεις τους οποίους αυθαίρετα οικειοποιήθηκε η αντιπολίτευση. Οι υπαίτιοι δύο θανάτων που αποδίδονται στην αστυνομία συνελήφθησαν και αντιμετωπίζουν ποινική δίωξη, ενώ ακόμη κι αυτοί υπολείπονται των νεκρών που έχουν προκαλέσει οι οπλοφόροι αντικυβερνητικοί διαδηλωτές.
